Page 111 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT
P. 111

Kimyasal Türler ve Kimyasal Türler Arasındaki Etkileşimlerin
        ÇÖZÜMLÜ SORULAR                              Sınıflandırılması                                     KİMYA



        58.  4, 5, 6 ve 7 A grubu elementlerinin hidrojenli bileşiklerinin   59.  5A grubunda bulunan N, P, As, Sb elementlerinin hidrojen-
            kaynama noktaları ile ilgili olarak aşağıdaki grafik verilmiştir.  li bileşiklerinin kaynama noktaları aşağıdaki grafikte veril-
                                                                   miştir.

                                                                      Kaynama Noktası (°C)
                                                                      0
                                                                         NH
                                                                            3
                                                                                                SbH
                                                                                                   3
                                                                                         AsH 3
                                                                   -100          PH 3

                                                                                                       Periyot No
                                                                             2    3     4     5    6

                                                                   Buna göre
                                                                    I. Moleküllerin hepsinde kalıcı dipol vardır.

            Buna göre                                               II. Amonyağın kaynama noktası, molekülleri arasında olu-
                                                                      şan hidrojen bağı sebebiyle en yüksektir.
             I. N, O ve F elementlerinin hidrojenli bileşiklerinin kaynama
               noktaları kendi gruplarındaki diğer elementlerin hidrojenli      III. PH   molekülleri  ile  su  molekülleri  arasında  dipol-dipol
                                                                        3
               bileşiklerinden yüksektir.                             etkileşimleri oluşur.
                                                                   yargılarından hangileri doğrudur?
            II. Molekül kütlesi büyük olan SnH  ün kaynama noktası
                                        4
               GeH , SiH  ve CH ’ten yüksektir.
                  4    4     4                                     A) Yalnız I        B) Yalnız II        C) I ve III
            III. HCl'nin kaynama noktası aynı periyotta bulunan silisyum            D) II ve III        E) I, II ve III
               elementinin hidrojenli bileşiğinden yüksektir.
            grafiğe bağlı olarak yapılan yukarıdaki tespitlerin sebe-
            biyle ilgili olarak hangisi doğrudur?                  Çözüm:
                                      London       Dipol-dipol      I. N, P, As, Sb elementleri 5A grubunda olduğundan değer-
                   Hidrojen Bağı        Kuvvetleri         Etkileşimi    lik  elektron  sayıları  5’tir.  Hidrojenle  oluşturacağı  4  atomlu
                                                                   bileşiklerin  benzer  Lewis  yapılarında,  merkez  atom  ortak-
            A)        I             II           III               lanmamış elektron içerdiğinden polardır.
            B)        II            III           I                      ..        ..
                                                                   (     N    ,    P    )
            C)        III           II            I
                                                                      H  H  H    H  H  H
            D)        II            I            III
                                                                   II. N, O, F atomlarından oluşan, NH , H O ve HF molekülle-
            E)        I             III           II                                           3  2
                                                                   rinde etkin etkileşim türü hidrojen bağıdır.  NH ’ te bulunan
                                                                                                       3
                                                                   hidrojen  bağı  kaynama  noktasını  yükseltir.  NH 'te  etkin
                                                                                                          3
                                                                   bağ hidrojen bağı iken PH  ve diğerlerinde dipol-dipol’ dür.
            Çözüm:                                                                      3
            I. NH  > PH                                            III.  NH ,  PH ,  AsH ,  SbH   molekülleri  polardır.    Polar  su
                                                                         3
                                                                             3
                                                                                        3
                                                                                  3
                3    3
                                                                   (H O) molekülleri ile aralarında dipol-dipol etkileşimi oluşur.
                                                                     2
            H  O > H S
             2     2
                                                                                                          Cevap: E
            HF > HCl
            5, 6 ve 7A gruplarının ilk üyelerinin hidrojenli bileşiklerinde
            moleküller arası etkin hidrojen bağları olduğundan kayna-
            ma noktaları yüksektir.
            II.  4A grubunda bulunan CH  – SiH  – GeH  – SnH  apo-
                                   4     4     4     4
            lar moleküllerdir, yoğun fazda London çekim kuvvetleri içe-
            rirler. Molekül kütlesi arttıkça London çekim kuvveti büyür,
            kaynama noktası artar.
            III.  HCl  bileşiği polardır. Moleküller arasında dipol - dipol
            etkileşimi vardır. Silisyumun SiH   bileşiği apolardır ve zayıf
                                     4
            London çekimleri içerir.
                                                  Cevap: A

 108                                                       109
   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116