Page 112 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT

Kimyasal Türler ve Kimyasal Türler Arasındaki Etkileşimlerin
KİMYA Sınıflandırılması ÇÖZÜMLÜ SORULAR

60. Metallerin iletkenliği, işlenebilirliği ve parlaklığı gibi fiziksel Çözüm:
özellikleri metalik bağın yapısı ile açıklanır. Metalik bağı

açıklamak için kullanılan "elektron denizi modeli"ne ait Bileşik Adı Katyon / Anyon Formülü Atom
görsel aşağıda verilmiştir. Sayısı
Alüminyum 3+ 2−
sülfat Al SO 4 Al (SO ) 17
4 3
2
Kalsiyum 2+ 2−
Ca SO =0 CaSO 6
sülfat 4 4
Alüminyum 3+ 3−
Al PO =0 AlPO 6
fosfat 4 4
Kalsiyum 2+ 3−
Ca PO Ca (PO ) 13
fosfat 4 3 4 2
Sodyum + 3−
Na CO Na CO 6
karbonat 3 2 3
Buna göre İyonların net yükleri toplamı “sıfır” ise çaprazlama yapıl-
maz. Net yüklerin toplamı sıfırdan farklı ise, iyon yüklerinin
I. Metallerin birinci iyonlaşma enerjileri çok düşüktür.
mutlak değerleri çaprazlanır. Çaprazlanan sayı “1” ise yazıl-
II. Metal atomlarının az sayıda değerlik elektronu vardır. maz.
III. Metallerin boş değerlik orbitali sayısı değerlik elektron Cevap: A
sayısından çoktur.
yargılarından hangileri elektron denizi modeli oluşturur-
ken kullanılan metal özelliklerindendir? 62. Aşağıda bazı değişimler ve bu değişimlere eşlik eden
enerjiler verilmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
-
+
D) II ve III E) I, II ve III 1. NaCl(s) + 787 kJ/mol † Na (g) + Cl (g)
2. CH OH(s) + 35,3 kJ/mol † CH OH(g)
3 3
Çözüm: Buna göre
Metal atomları bir araya geldiğinde birinci iyonlaşma ener-
I. 1. tepkimede güçlü etkileşimler kırılmıştır.
jileri düşük olan yani çekirdek tarafından zayıf kuvvetle
çekilen değerlik elektronları hem kendi atomunun hem de II. 2. tepkimede polar kovalent bağlar kopmuştur.
komşu metal atomunun boş orbitallerine girerek serbest III. 1. tepkime fiziksel değişimi, 2. tepkime kimyasal değişi-
hareket eder ve bir elektron denizi oluşturur.
mi gösterir.
Cevap: E ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm:
61. • Al 3+ Kimyasal türleri birbirinden ayırmak için gereken bağ ener-
• SO 2− jisi yaklaşık olarak 40 kJ/mol veya daha yüksek ise türler
4
• Ca 2+ arasında güçlü etkileşim (kimyasal bağ) oluştuğu kabul
edilir. Zayıf etkileşimleri yenmek için gereken bağ enerji-
3−
• PO
4 si ise yaklaşık 40 kJ/mol'den daha azdır. Moleküller arası
• CO 2−
3 etkileşimlerin gücü aynı zamanda maddenin fiziksel hâlini
• Na + belirler.
Yukarıda verilen anyon ve katyonların oluşturduğu bile-
şiklerden atom sayısı en fazla olan hangi seçenekte veril- Bu durumda,
miştir?
1. tepkimede bağları kırmak için gerekli olan enerji 787 kJ/mol
olduğu için güçlü etkileşim,
A) Alüminyum sülfat
B) Kalsiyum sülfat 2. tepkimede gerekli enerji 35,3 kJ/mol olduğu için zayıf
etkileşim kabul edilir. Hidrojen bağları kopmuştur.
C) Alüminyum fosfat
D) Kalsiyum fosfat 2. tepkime hal değişimine aittir. Fiziksel değişim gösterir.
E) Sodyum karbonat Cevap: A

110