Page 109 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH TEST
Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti 2

1. Ahşap işlemeciliği, Osmanlılar Devri’nde daha ziyade 3. Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmed ve II. Murad gibi pa-
geometrik yıldız motifleri ile fildişi ve sedef kaplamalı dişahlar, sözlü kültür taşıyıcıları olan âşık ve ozanlara
olarak yapılmıştır. Ahşap, taştan daha zengin bezeme yakın ilgi göstermişler; onları bu kültürün korunması için
tekniklerine sahiptir. Ahşap işçiliğinde en çok kullanılan teşvik etmişlerdir. Sarayın, özellikle hanım sultanların
malzeme sedir, ceviz, kestane, elma, armut, abanoz, himayesinde olan saz şairleri, usta-çırak ilişkisiyle yetiş-
şimşir, gül, kiraz ağaçlarıdır. Kesildikten sonra su ha- miş; kahvehaneler, panayırlar ve köy odaları gibi yerler-
vuzlarında bekletilen ağaçlar öz suyundan tamamen de okudukları şiirler ve anlattıkları hikâye ve destanlarla
arındırılıp kurtlanmaya karşı kireç kaymağıyla terbiye sözlü kültür geleneğini yaşatmaya devam etmişlerdir.
edilirdi. Ağaç, neme karşı dayanıklı hâle getirilmesi için Askerler arasındaki saz şairleri ise savaşlarda okuduk-
bezir yağı vb. yağlarla doyurularak işlendikten sonra ları kahramanlık şiirleri ile orduyu manen güçlendirmiş-
sandal yağı gibi koruyucularla beslenip cilalanırdı. I. lerdir. Osmanlı esnaf teşkilatı içinde yetişen saz şairleri
Ahmet’in sedef kaplamalı firuze, yakut ve zümrüt taşla- ise sözlü edebî geleneği koruyarak âşıklar zümresinin
rıyla süslü tahtı başta olmak üzere Kur’an mahfazaları, ortaya çıkmasını sağlamıştır. Özellikle koçaklamalarıy-
rahleler ve minberler gibi nadide eserler ahşap işleme- la tanınan Köroğlu aynı zamanda en önemli saz şairidir.
ciliğinin en güzel örnekleri olup dünya müzelerinin en Köroğlu’nun Bolu Beyi’ne karşı yapmış olduğu mücade-
kıymetli koleksiyonları arasında yer alır. le; yiğitlik ve kavganın, haksızlığa karşı duruşun simge-
si hâline gelerek şiirlere, türkülere konu olmuştur.
Metindeki bilgilere göre Osmanlı Devleti’nde görü-
len ahşap işlemeciliğiyle ilgili; Buna göre Osmanlı Devleti’ndeki sözlü kültür çalış-
maları ile ilgili olarak;
I. ahşap işlemeciliğinin kullanım alanları,
I. Osmanlı sultanları aşıklara ve ozanlara önem ver-
II. ahşap işlemeciliğinin kullanım teknikleri, mişlerdir.
III. taş işlemeciliği ile olan farklılıkları II. Saz şairlerinden olan Köroğlu, bu alanın en önemli
temsilcisidir.
durumlarından hangilerine ulaşılabilir?
III. Sözlü kültür tamamen saraydan bağımsız bir şekil-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III de ortaya çıkmış ve gelişmiştir.
D) I ve II E) I, II ve III yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

2. Osmanlı padişahları içerisinde asıl kültür hareketlerini
başlatan, koruyup geliştiren, Türkçenin büyük devlet dili
olmasına zemin hazırlayan, âlimler ve sanatkârlar ile
haftada iki gün görüşüp konuşan Sultan II. Murad’dır.
Bütün bunların yanında millî dil bilincine sahip olan II.
Murad, Türkçenin yozlaşmasına karşı tedbirler almış-
tır. Arapça ve Farsça eserlerden Türkçeye tercümeler
yaptırmıştır. Yine mütercimlere eserlerinde sade ve
açık bir dil kullanmalarını tavsiye etmiştir. II. Murad
Dönemi’nde, âlim ve şairlerin çoğu, eserlerini Türkçe
yazmışlardır. 4. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin sanayi alanında
Avrupa ile boy ölçüşememesinin en önemli nedeni
Buna göre II. Murat ile ilgili olarak; aşağıdakilerden hangisidir?

I. Türkçenin gelişimine önem vermiştir. A) Avrupa'nın dışardan ham madde bulması
II. Mütercimlerden, çevirilerinde bilimsel bir dil kullan- B) Osmanlı Devleti'nin sermaye sıkıntısının olması
malarını istemiştir.
C) Osmanlı Devleti'nin sömürgelerinin olmaması
III. Saltanatı sırasında alim ve şairlere önem vermiştir.
D) Osmanlı Devleti'nin bilimsel ve teknolojik gelişmeleri
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
izlememesi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Osmanlı Devleti'nin ham madde kaynaklarına uzak

D) I ve II E) II ve III olması

107
107