Page 133 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH TEST
Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı 3

1. Divân-ı Hümâyun, merkez teşkilatının en önemli kurumu 3. Fatih’ten önce vezir-i âzamlık ve beylerbeyliği gibi önemli
olup Orhan Bey zamanında kuruldu. Devlet kurulu anla- görevlere nüfuzlu Türkmen ailelerine mensup kişiler geti-
mına gelen Divân-ı Hümâyunda siyaset, hukuk, sosyal, riliyordu. Bunlardan bazıları bulunduğu yer ve makamda
mensup olduğu boy veya aileden güç alarak nüfuz kaza-
ordu, ekonomi ile ilgili her türlü konu görüşülüp tartışılır
nabiliyordu. Bu durumun yaratabileceği olumsuzlukların
ve padişahın onayı ile karara bağlanırdı. Divan toplantı-
önüne geçmek isteyen Fatih, devşirme sisteminden ye-
ları Topkapı Sarayı'nda, Osmanlı Devleti’nin cihanşümul tişenleri vezir-i âzam, vezirlik, beylerbeylik gibi yüksek
özelliğini ortaya koyan Kubbealtı denilen salonda yapı- görevlere getirerek Osmanlı Devleti’nde mutlak gücün
lırdı. Toplantı sonrası alınan kararlar sadece Osmanlı’yı padişahta olduğu anlayışını yerleştirdi.
değil aynı zaman da bütün dünyayı ilgilendirirdi.
Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine
Bu bilgilere göre; ulaşılamaz?

I. Osmanlı Devleti kuruluşunun ilk yıllarından itibaren A) Fatih Dönemi’nden önce merkezî otoriteye önem
kurumsallaşmaya önem vermiştir. verilmemiştir.
II. Osmanlı Devleti zamanla dünya gücü hâline gelmiştir. B) Türkmen ailelerin yönetimdeki gücü azaltılmak is-
III. Divân-ı Hümâyun karar meclisi niteliğine sahiptir. tenmiştir.
C) Devşirmeler, Türkmenler karşısında bir denge un-
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
suru olarak kullanılmak istenmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Türkmen devlet adamları, zaman zaman ailelerinin
gücüne güvenerek birtakım olumsuzluklara sebep
D) I ve II E) I, II ve III
olmuşlardır.
E) Fatih Dönemi’nde devşirmeler devlet hizmetinde
aktif hâle gelmişlerdir.

2. Saltanat sisteminin geçerli olduğu Osmanlı Devleti’nde
tahta çıkan padişah için ilk olarak cülus töreni adı ve-
rilen tahta çıkış merasimi düzenlenirdi. Padişah cülus
törenlerinde devlet adamlarına, ulemaya ve kapıkulu
askerlerine cülus bahşişi dağıtırdı. Cülus töreninin ar- 4. Osmanlı Devleti’nde bütün devlet işleri padişahın kont-
dından padişah, büyük bir alayla İstanbul’daki Eyüp rolündeydi ve kanunlar mutlaka padişahın emri olarak
Sultan Türbesi’ne giderek burada dualar eşliğinde tö- çıkardı. Çünkü devletin kurucusu, mülkün sahibi padi-
renle kılıç kuşanırdı. şahtı. Padişah ölünce yaptığı bütün atamalar düşer ve
padişahın tasarrufları geçerliliğini yitirirdi. Öyle ki yeni
Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili olarak; padişah, beratları yenilemezse vezir dâhil hiçbir yöneti-
cinin yetkisi meşru sayılmazdı.
I. tahta çıkış törenlerinde belirli teşrifat kurallarının bu-
lunması,
Buna göre Osmanlı devlet yönetiminde;
II. merkezî otoriteyi sağlamak için cülus bahşişinin da-
ğıtılması, I. federal devlet,
III. tahta çıkma merasiminde teokratik ritüellerin yerine II. merkeziyetçi devlet,
getirilmesi
III. monarşi
gibi uygulamaların hangilerine önem verildiği söy-
lenebilir? anlayışlarından hangilerine yer verildiği söylenemez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I ve III

133
133