Page 29 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH TEST
İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası 2

1. İlk Türk devletlerinde dünya hâkimiyeti, Tanrı tarafın- 3. Orhun Yazıtlarında kağanların millete karşı sorumlu
dan Türk kağanlarına bir görev olarak verilmiştir. Bilge olduğunu ve millete hesap verdiğini gösteren; “Türk
Kağan, yazıtında âdeta dünya hâkimiyetini gerçekleş- Milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Ondan
tirmiş bir hükümdar gibi şöyle konuşmaktadır: “Doğuda sonra Tanrı irade ettiği ve lütfettiği için talih ve kısmetim
gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batı- olduğu için ölecek milleti diriltip kaldırdım, çıplak milleti
sına, kuzeyde gece ortasına kadar onun içindeki millet giydirdim, fakir milleti zengin ettim, nüfusu az milleti çok
hep bana tâbidir. Bunca milleti hep düzene soktum.” ettim.” gibi örnekler bulunmaktadır.
demiştir.
Orhun Kitabelerinde geçen bu sözlerden;
Bu bilgiye göre ilk Türk devletleri ile ilgili; I. kut inancının varlığı,
I. egemenlik anlayışının ilahi kaynaklı olduğu, II. kağanların millete karşı sorumlu olduğu,
II. hakanın yetkilerinin sınırsız olduğu, III. yöneticileri milletin seçtiği
III. ülkenin huzur ve güvenliğinden hakanın sorumlu oldu- gibi sonuçlardan hangileri çıkarılabilir?
ğu,
IV. hakanların tanrı-kral anlayışını benimsediği, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
V. yurdun hükümdar soyunun ortak malı olduğu D) I ve II E) I, II ve III
gibi yargılardan hangileri söylenebilir?

A) I ve III B) II ve III 4. Orta Asya Kültür Bölgeleri’nde arkeologların ve diğer
bilim insanlarının yaptıkları araştırmalar sonucunda
C) I, II ve IIl D) I, II ve V
özellikle kurgan adı verilen mezarlarda bulunan kalın-
E) I, IV ve V tılar sayesinde birçok bilgi elde edilmiştir.
Bu kurganlarda yapılan araştırmalarda Türkler ile
ilgili;
I. inançları,
II. devletlerin egemenlik süreleri,
III. günlük yaşamları,
IV. egemenlik anlayışları,
V. sanat anlayışları
gibi alanlardan hangileri hakkında bilgi verildiği
söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III

C) I, II ve IV D) I, III ve V
2. Uygur Devleti Bögü Kağan Dönemi'nde, Mani dinini
kabul etmiştir. Mani dini Uygurları zayıflatan en büyük E) I, III, IV ve V
etken olmuştur. Uygurları hareketsizliğe, et yememeye,
savaş yapmamaya teşvik eden bu din onların savaşçı
özelliklerinin zayıflamasına da neden olmuştur. Fakat 5. Orta Asya’da kurulan İlk Türk Devletleri ticareti koru-
sonradan Uygurların bilim, sanat ve edebiyattaki ilerle- mak ve geliştirmek için birtakım tedbirler almıştır.
melerine de etki etmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu tedbirlerden biri değildir?
Buna göre Uygurların Mani dinini kabul etmesinin;
A) Gelip geçen kervanlardan “geçiş vergisi” almışlardır.
I. yaşamlarını değiştirdiği,
B) Kervanların geçiş güvenliğini sağlamışlardır.
II. zaman içerisinde bu dini özümsedikleri,
C) Konaklama ihtiyaçları için uygun yerler inşa etmiş-
III. yerleşik yaşama geçtikleri lerdir.
gibi gelişmelerin hangilerine neden olduğu söylenemez? D) Kervanlara at, deve gibi gerekli hayvanları temin
etmişlerdir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Belirli bir ücret karşılığında yeme içme hizmeti ver-
D) I ve II E) II ve III mişlerdir.

29
29