Page 63 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH TEST
Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri 4

1. Türk dünyasında, İslamiyet ilk defa Maveraünnehir 3. İlk Türk İslam devletlerinden Gazneliler, Arapça ve
Bölgesi’nde ticaret ve ilim faaliyetlerinin etkisiyle yayıl­ Farsça eserler verirken, Kahanlıların yalnız Türkçe
maya başlamıştır. Müslümanlar, bu bölgeye geldikten eserler vermesi aşağıdakilerden hangisi ile açıkla-
sonra buralarda önemli ticaret ve ilim merkezleri kur­ nabilir?
muştur. Şehirlerdeki tekke ve medreselerde görevli
A) Türkçe eser yazmanın zor olması
olan âlimler, Türkistan’ın en ücra köşelerine kervanlarla
ulaşarak İslamiyet’in özelliklerini Türk boylarına anlat­ B) Türk kültürünün Karahanlılar tarafından korunması
ma imkânı bulmuştur.
C) Gaznelilerin Türk olmaması
Türklerin İslamiyet’e girdikleri dönemde Maveraünnehir'in D) Türkçenin alfabesinin olmaması
önemi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? E) Gaznelilerin nüfus yapısının farklı etnik unsurlardan
oluşması
A) Türklerin çokça yaşadığı bir yer olması
B) Ticari faaliyetlerin yoğun olması
C) Siyasi çekişme alanı olması
D) İlim merkezi haline gelmesi
E) Coğrafi yapının tarıma elverişli olması

4. Gazneli Mahmut ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden
hangisi doğru değildir?
A) Gazneli Devleti’nin bilinen ilk kurucusu olması
B) Türk ­ İslam dünyasında sultan ünvanını kullanan
ilk hükümdar olması
C) İslamiyet’in Hindistan coğrafyasında yayılmasını
sağlaması
D) Abbasi halifesini Büveyhoğullarının baskısından
kurtarması
2. Türk dilinin ilk sözlüğü olan Divânü Lûgati’t­Türk, çeşitli E) Karahanlılar ile Horasan coğrafyası hâkimiyeti için
Türk boylarından derlenmiş bir ağızlar sözlüğü karak­ mücadele etmesi
terini taşımaktadır. Bununla birlikte eser yalnızca bir
sözlük olmayıp Türkçe’nin XI. yüzyıldaki dil özelliklerini
belirten, ses ve yapı bilgisine ışık tutan bir gramer kita­
bı; kişi, boy ve yer adları kaynağı; Türk tarihine, coğ­
rafyasına, mitolojisine, folklor ve hak edebiyatına dair
zengin bilgiler ihtiva eden, aynı zamanda dönemin tıbbı
ve tedavi usulleri hakkında bilgi veren ansiklopedik bir
eser niteliği de taşımaktadır.

Bu bilgiler ışığında Divânü Lûgati’t-Türk hakkında
aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşamayız?
A) Türk filolojisi için zengin bir kaynaktır. 5. Türk milleti kendi yaşamını ve geleceğini “il” dediği dev­
B) Türkistan bölgesinin toponimisi hakkında bilgi ver­ lete bağlamış ender bir millettir. Türkler ili, barış ve sulh
mektedir. anlamında da kullanmıştır.
C) Türkçe dil bilgisinin gelişimi hakkında bilgi vermek­ Türklerin İslamiyet’i kabu lü ile birlikte "il"in yerine
tedir. kullandığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
D) Sosyal Antropologlar (Etnograf) için önemli bir kay­
A) Divan B) Ülke C) Mülk
naktır.
E) Tıp tarihinin aydınlatılmasında faydalı bir kaynaktır. D) Memleket E) Has

63
63