Page 21 - Liseye Hoşgeldin - Biyoloji

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

Kromozomlar eşey kromozomları ve vücut kromozomları olmak üzere iki gruba ayrılır. Eşeyi (cinsiyeti) ve diğer bazı
özellikleri belirleyen genleri taşıyan kromozomlara gonozom (eşey kromozomları) adı verilir. Eşey kromozomu dışın-
dakilere ise otozom (vücut kromozomları) adı verilir. X ve Y kromozomları üzerinde yer alan genler eşeye bağlı genler
olarak adlandırılır. X'e bağlı çekinik bie özellik olan kısmi renk körlü bireyler kırmızı ve yeşil renkleri ayırt etmekte güç-
lük çekerler. Hemofili, kanın pıhtılaşması için gereken bir ya da daha fazla proteinin eksikliğiyle ortaya çıkan kalıtsal
bir hastalıktır. X kromozomuna bağlı baskın alellerin oluşturduğu özellikler dişilerde XX bulunduğundan daha yaygın
görülür. Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan alellerin belirlediği karakterler babadan oğula geçer.
Belirli bir özellik için ailenin geçmişi hakkında bilgi sahibi olup bu bilginin ebeveynlerden yeni kuşaklara nasıl geçtiğini
açıklayan aile ağacına soyağacı denir. Bu alellerin kontrol ettiği özellikler yalnız erkeklerde görülür. Aynı soydan gelen
bireyler arasında yapılan evliliklere akraba evliliği denir. Akraba evlilikleri kalıtsal hastalıklara neden olan zararlı alel-
lerin bir araya gelme olasılığını artırdığından kalıtsal hastalıkların görülme olasılığı da artar.

Ekosistemdeki tüm canlı çeşitliliği biyolojik çeşitlilik olarak tanımlanır. Biyolojik çeşitliliğe yol açan faktörlerden biri
genetik çeşitliliktir. Aynı türün bireyleri arasında farklılıklara yol açan genetik çeşitliliklerin nedeni rekombinasyondur.
Bireyler arasında genler veya DNA parçalarının yapısındaki farklılıklara kalıtsal varyasyon denir. Mutasyon, krossing
over, homolog kromozomların şansa bağlı ayrılması ve döllenme biyolojik çeşitliliğe neden olan temel faktörlerdir.

ORTAÖĞRETİM
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 21 BİYOLOJİ-9