Page 18 - Sanat Tarihi -12

1. SANAT TARİHİNE GİRİŞ
ÜNİTE

döneme (Orta Çağ, 20. yy. vb.) göre gruplandırılabileceği gibi genellikle
sivil mimari ve dinî mimari olmak üzere iki gruba ayrılır. Sivil mimari,
kullanım amaçları bakımından dinî bir işlev taşımayan yapılar topluluğunu
kapsar. Bu grup içine, konut mimarisi (ev, konak, villa, köşk, kasır, saray
vb.), askerî mimari (sur, kale, kışla vb.) ile kamu yapıları (köprü, han,
kervansaray, bedesten, hastane vb.) girer. Dinî mimari ise ibadet ve mezar
yapıları olarak ikiye ayrılır. İbadet yapıları; cami, mescit, kilise, sinagog,
şapel vb. tiplere ayrılırken mezar anıtları; mozeleler, türbeler ve küm-
betler olarak sınıflandırılabilir (Görsel 1.5).

b) Resim

Plastik sanatlar içinde önemli yeri olan resim, sanatçının duygu ve
düşüncelerini, kendi iç dünyasını veya bir görüntüyü çizgi, hareket, renk
ve tonlarla kağıt, bez, mukavva, ağaç vb. yüzeyler üzerine çizgi ve boyayla
ifade etmesidir. Resim, fırça, spatula gibi geleneksel aletlerle tuval üzerine
yapıldığı gibi modern yöntemlerle de yapılır.

Görsel 1.5
Aziz Vasil Katedrali, Moskova

Görsel 1.6
Bahattin Samanlığı
Kilisesi freskosu,
Kapadokya

Kullanılan malzemeye göre sulu boya, yağlı boya, pastel
boya vb. ile yapılan resimlerin yanında; baskı (taş, maden,
tahta baskı), tempera (yumurta, bal, zamk karışımı), guaj
(sıvı zamk ve sulu boya) yöntemleri ile ayrıca ıslak sıva
üzerine boyalarla duvar resimleri (fresko) de yapılmaktadır
(Görsel 1.6). Hatta eski uygarlıkların çoğunda mozaik de
resim malzemesi olarak kullanılmıştır.

Resim konularına göre temelde, figürlü ve figürsüz
olarak iki ana bölüme ayrılabileceği gibi çizgi resim, renkli
Görsel 1.7 resim, baskı vb. türlere de ayrılabilir. Manzara (peyzaj), natürmort
Soyut resim çalışması, Picasso
(ölüdoğa), portre (insan-hayvan vücudunun bele kadar olan bölümü) tek
ve grup hâlinde insanlar, iç mekân (enteriyör), janr (günlük hayattan
bölümler) ve afiş (reklam resmi), figürlü resimlerin konularını oluşturur.
Soyut resim ise eşya ve canlıların tasvirinden daha çok renk çizgi ve
düzlemleri düzenleyerek kompozisyon oluşturmaktadır (Görsel 1.7).

18