Page 19 - Sanat Tarihi -12

SANAT TARİHİNE GİRİŞ 1.
ÜNİTE

c) Heykel ve Kabartma

Taş, mermer, kil, alçı, ahşap, fil dişi, maden (altın, gümüş, bakır, tunç)
vb. malzemelerin yontulması, kalıba dökülmesi veya yoğrulup pişirilmesi
sonucu oluşan üç boyutlu eserlere heykel (yontu) denir. Kabartma ise
heykelin diğer bir türüdür. Kabartmada arka planı oluşturan taş, metal, kil,
ahşap ya da alçı gibi yüzeylerde oyulan figürler yüzeyden dışarı taşırılarak
üç boyutlu bir görüntü oluşturulur. Alçak ve yüksek kabartma çeşitleri
vardır (Görsel 1.8). Heykel ve kabartma, figürlü ve figürsüz olarak ikiye
ayrılır. Büst, tors (gövde), tüm insan (tek, grup hâlinde) heykellerinde
olduğu gibi insan figürü eskiden beri heykeltıraşın başlıca konusu olmuş-
tur. Heykel yapımında taş, mermer, tahta ve maden (döküm heykellerde
özellikle bronz) kullanılan geleneksel malzemelerdir. Modern heykelci-
likte ise geleneksel malzemelerin yanında cam, teneke, sicim, bez vb.
malzemeler kullanılmaktadır.

ç) Küçük El Sanatları

Sanat tarihinin ilgili olduğu plastik sanatların, mimari, resim, heykel
ve kabartmadışında kalanları (halı, keramik, maden işleme, çini vb.) küçük
el sanatları olarak adlandırılmaktadır.

B) Ritmik (Dramatik) Sanatlar
Görsel 1.8
Kabartma örneği,
Ritmik (dramatik) sanatlar, insanın, eyleme dönüşmüş ifadelerle ken- New York Metropolitan Müzesi
dini veya bir olayı, bir olguyu anlattığı sanatlardır. Tiyatro ve pandomim bu
sanat türüne örnek olarak verilebilir.

C) İşitsel (Fonetik) Sanatlar

Sesler ve sözler aracılığı ile biçim
kazanmış olan sanatlara işitsel (fonetik)
sanatlar denir. Sanatçının olayları, duygu,
düşünce ve hayallerini dil aracılığı ile estetik
bir şekilde ifade etmesiyle edebî sanatlar ve
her türden müzik bu gruba dahildir. İşitsel
sanatlar güzel sanatlar içinde önemli bir
yere sahiptir (Görsel 1.9).

1.2.2. Karma Sanatlar

Plastik, ritmik, işitsel veya edebî sanat
türlerinin iki veya daha fazlasını kullanarak
oluşturulan sanat türüne karma sanatlar
denir. Resim, müzik, edebiyat gibi çeşitli Görsel 1.9 Görsel 1.10
sanat dallarına dayalı olan sinema karma Fonetik sanatlara örnek, müzik Karma sanatlara örnek, sinema lmi
sanatlara örnektir (Görsel 1.10).

19