Page 20 - Sanat Tarihi -12

1. SANAT TARİHİNE GİRİŞ
ÜNİTE

1.2.3. Endüstriyel (Pratik) Sanatlar

Güzel sanatlar dışında kalan, özgün bir eser meydana getirme amacı
gütmeyen, öğrenme yoluyla benimsenerek tekrarlanan ve geliştirilen, belli
bir teknik ve el becerisi gerektiren ve ürün olarak günlük kullanım
eşyası ortaya çıkaran sanatlardır. Ayakkabıcılık, marangozluk, demircilik,
dokumacılık endüstriyel (pratik) sanatlara örnektir. Bu sanat dallarına aynı
zamanda zanaat, yapanlara da zanaatkâr adı verilir.

1.3. SANAT TARİHİNİN DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ

Sanat tarihi çalışmalarında birçok sosyal bilim dalının verilerinden
yararlanılır. Söz konusu bilim dalları şunlardır:
Görsel 1.11
Çini örneği Tarih: İnsan topluluklarının yaşadığı olayları yer ve zaman göstererek
neden-sonuç ilişkisi içinde kanıtlara dayalı olarak inceleyen bilim dalıdır.
Toplumları etkileyen tarihsel olaylar sanat eserlerini de etkiler. Tarihî
olayların taş kabartmalarda canlandırılması örnek olarak verilebilir.

Etnografya: Toplumların yaşayış, gelenek ve kültür
oluşumlarını araştıran bilim dalıdır. Etnografik eserler
dediğimiz çini, keramik, halı, giysi, takı vb. bir
toplumun kültür etkinliklerini yansıttığı için bu eserler
sanat tarihinin ilgi alanı içindedir (Görsel 1.11).

Arkeoloji: Toprak veya su altında kalmış,
geçmiş uygarlıklara ait kalıntıları ve eserleri
saptayarak ortaya çıkaran, inceleyen ve değer-
lendiren bilim dalıdır. Sanat tarihi arkeolojinin
yaptığı inceleme ve değerlendirmelerin sonucun-
da elde edilen verilerden yoğun olarak yararlanır
(Görsel 1.12).

Antropoloji: İnsanın kökenini, gelişimini, biyolojik
Görsel 1.12
Arkeolojik kazılarda özelliklerini, toplumsal ve kültürel yönlerini inceleyen bilim
ortaya çıkarılan çömlek örneği dalıdır. Mimari eserlerin zenginliğinin o toplumun yerleşik
kültüre dayalı olduğunu göstermesi örnek olarak verilebilir.

Kronoloji: Zamanı bölümlere ayıran ve olayları tarihlerine göre
sıralayan bilim dalıdır. İncelenen sanat eserlerinin ve sanat olaylarının
hangi zaman dilimi içinde yapıldığını belirler.

Filoloji: Dillerin yapısını, tarihsel gelişimlerini ve diller arasındaki
ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Filoloji, tarihî yazılı belgelerdeki metin-
leri çözümlemeye, yeniden oluşturmaya ve gerçekliğini saptamaya yar-
dımcı olur.

Nümizmatik: Eski madenî paraları inceleyerek bu paraların ve eser-
Görsel 1.13 lerin tarihlendirilmesine yardımcı olur (Görsel 1.13).
Anadolu Selçuklu Dönemi’ne ait sikke

20