Page 250 - Sanat Tarihi -12

8. 19 VE 20 .YÜZYIL TÜRK HEYKEL VE RESİM SANATI
ÜNİTE

İlk Dönem Ressamları

Türk resim sanatını 19. yüzyıla kadar geleneksel tekniklerle yapılan,
renk, mekân ve perspektif açısından üsluplaşmış betimlemeler olan duvar
resimleri ve minyatürler oluşturmaktadır. Bu dönemde, Osmanlıda ekono-
mik, siyasal, toplumsal ve askerî alanlarda yaşanan gelişmelere paralel
olarak yoğunlaşan Batılı tarzda yaşama isteği, resim sanatında da etkisini
göstermiştir. Bu nedenle Mühendishane-i Bahri-i Hümayun (1773) ve
Mühendishane-i Berri-i Hümayun (1795) gibi Batılı anlamda ilk resim
Görsel 8.8 örneklerini veren asker ressamların yetiştiği okullar açılmıştır. Bu dönemde
Hisar Tablosu, Ferik İbrahim Paşa
resim eğitimi almaları için Avrupa’ya gönderilen askerî okul öğrencilerin-
den Ferik İbrahim Paşa, Tevfik Paşa, Süleyman Seyyit ve Şeker Ahmet
Paşa gibi ressamlar Osmanlı Dönemi resim sana-
tının gelişmesinde etkili olmuşlardır (Görsel 8.8).
Osman Hamdi Bey ise babası tarafından 1857’de
hukuk öğrenimi için Paris’e gönderilmiş, Paris’te
yaşadığı dönemde resim dersleri de almıştır. 1860’ta
Paris’e gönderilen askerî okul öğrencilerinin iyi
yetişmesini sağlamak için bu kentte Mekteb-i
Osmanî adlı bir okul açılmıştır. Elli altmış civarında
öğrencisi olan okul iyi sonuç alınamadığı için
1874’te kapatılmıştır. Galatasaray Mektebi Sultanisi
(1869) ve Darüşşafaka Lisesi (1873) gibi orta dere-
celi okullarda da resim dersleri önem kazanmaya
başlamıştır. 1883’te İstanbul’da, Osman Hamdi
Görsel 8.9 Bey'in müdürlüğünü yaptığı Sanayi-i Nefise Mekte-
Sanayii Nese Mektebi
binin (Görsel 8.9) kurulmasının ardından, 1909’da
da Osmanlı Ressamlar Cemiyeti kurulmuştur. Bu kuruluş, 1929’da Güzel
Sanatlar Birliği adını almıştır.

Şeker Ahmet Paşa (1841-1907)

Şeker Ahmet Paşa, çağdaş Türk resim sanatının en önemli isimlerinden biri
olarak kabul edilmektedir. Harbiye Mektebinde aldığı anatomi ve perspektif
dersleri ile resim yeteneğini geliştirmiştir. Resme olan ilgisin-
den dolayı Sultan Abdülaziz tarafından Paris’e gönderilmiş,
burada birçok ünlü ressamın atölyesinde çalışma imkânı
bulmuştur. Yaşadığı yıllarda siyasal ve sosyal açıdan pek
çok olay gerçekleşmiş olmasına karşın sanatçı, eserle-
rinde bu tür olayları ele almamış, bir gözlemci olarak
bakışlarını doğaya çevirmiş ve natürmort çalışmaları ile
ünlenmiştir. Natürmortlarında ve peyzajlarında nesneler
üzerine düşen ışık ve gölgeyi gerçekçi bir biçimde yansıt-
mıştır. İstanbul’da gerçek anlamda ilk resim sergisi 27
Nisan 1873’te onun çabalarıyla açılmıştır. Başlıca eser-
leri; Karpuz Dilimli ve Üzümlü Natürmort (Görsel 8.10),
Ağaçlar Arasında Karaca, Manolya ve Meyveler, Talim
Görsel 8.10
Karpuz Dilimli ve Üzümlü Natürmort, Şeker Ahmet Paşa Yapan Erler, Manzara, Tepe Üzerindeki Kale’dir.

250