Page 94 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite
P. 94
2. ÜNİTE Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler
Okuma Parçası
Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
MİLLET NEDİR?
Hayal gücümüzü zorlayalım; acaba insanlık tarihi- da kendi kuşaklarını yetiştirerek bugüne yani onlar
nin gerilerinde, insanların çoğaldığı bir zaman dilimin- açısından ve o zamandan bakınca geleceğe uzanmış
de nasıl bir “insanlık durumu” var olmuş olabilir? Bu olmaktadırlar. Bu da o toplulukların bir arada oluşunda
insanlık durumu sonraki zamanın ilerleyişinde nasıl bir temel teşkil eden idelerin de geleceğe uzanması anlamına
biçim kazanmıştır? Bugün millet diye tanımlanan gelir. Tarih içerisinde doğal bir seyir izleyen milletleşme
gerçeklik, insanlık tarihinin herhangi bir anında birden- süreci Fransız İhtilali ve Sanayi Devrimi'nden sonra daha
bire gerçekleşen bir vakıa mıdır? Yoksa süreç içinde bilinçli bir şekilde gerçekleşmiştir. Bu demektir ki millet
gerçekleşen bir varoluş tarzından mı söz ediyoruz? olma bir süreç gerektirir; millet olma bir süreç içinde
Millet olma, insanlık dünyasının herhangi bir anında gerçekleşir. Milletleşme süreci, son aşamada milleti var
birdenbire gerçekleşen bir toplumsal durum değildir. kılacak olan unsurların, birbiriyle bağlantılı aşamalardan
Eğer millet birdenbire, âdeta sıçramayla gerçekleşen bir geçerek ve birbirini bütünleyerek geliştiği zaman aralığı-
varoluş tarzı olsaydı, onun bu şekilde biçimlenişi açık- dır. Millet olma bir süreç içinde gerçekleştiğine göre bu
lanamaz bir şey olurdu. Oysa bilinen tarihsel zamanlar- vakıayı ele alırken nereden baktığımız, bizzat kendimizin
da biz, bugünkü anlamıyla milletlerden değil, ortak bu sürecin neresinde durduğumuz sorusu önem kazanır.
yaşama alanı ve biçimine, ortak gelecek iradesine sahip
topluluklardan söz edildiğini görüyoruz. Bu topluluklar (Milay Köktürk, Millet ve Milliyetçilik, s. 19-20)
1. Bir millete mensup olmanın göstergeleri sizce nelerdir? Görüşlerinizi paylaşınız.
2. Millet, tarihsel süreç içerisinde yaşanılan bir sentezin ürünü müdür? Görüşlerinizi paylaşınız.
Okuma Parçası
Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
Görsel 2.120: Türk milleti
MİLLET NEDİR?
Ziya Gökalp tek başına coğrafi, ırki, siyasi ve iradi sosyolojik açıdan milleti dil ve kültür değerlerinin yanında
olmayan bir zümre olarak gördüğü milleti dili ortak olan ortak duygulara uyum sağlamak olarak açıklamaktadır.
ve aynı eğitimi almış bireylerden oluşan kültürel bir insan Bir millet veya ulus tek bir kavme mensup fertlerden
topluluğu olarak ifade etmektedir. Mehmet Eröz milleti, meydana gelebileceği gibi ABD örneğinde olduğu gibi
sosyal evrim basamakları arasında aşiretten millî teşkilat- farklı kavimlere mensup olabilir. Millet kavramı sadece
lanma seviyesine ulaşmış olan ve yüzyıllar boyunca tarihî kavmi özelliklere bağlı bir kavram değildir. Millet olmada
akış içinde sosyokültürel bir potada oluşan en büyük kültür birliği, mensubiyet şuuru, aynı ortak değerleri
sosyal zümre olarak tanımlamaktadır. Orhan Türkdoğan taşıma ve ortak irade sahipliği ön planda yer alır.
(Mustafa Talas, Ulus Devlet ve Türkiye, s. 59-60)
Metinden hareketle milleti nasıl tanımlayabilirsiniz? Açıklayınız.
148