Page 5 - Tarih 11 - Ünite 2
P. 5

DEĞİŞİM ÇAĞINDA
                                                                                     AVRUPA VE OSMANLI

               2.1. AVRUPA’DA DEĞİŞİM ÇAĞI


                “Batı, üç esas üzerinde temellerini oluşturarak bugününü inşa         TARTIŞALIM
                etmeye başlamıştır. Bunlar; Hristiyanlık, Feodalite ve Rönesans’tır.”
                                                       Marc Bloch (Mark Bloh)
                Üç esasın, bugünkü Avrupa medeniyetine etkileri neler olabilir?


               XVI. yüzyılın başlarına kadar Avrupa’da siyasi, sosyal ve ekono-
               mik alanda en yetkili kurum Roma Katolik Kilisesi ve bu kiliseyi
               temsil eden Papalık’tır (Görsel 2.1). Batı Roma İmparatorluğu’nun
               çöküşünden sonra otorite boşluğundaki Avrupalılar, Hristiyanlığı
               temsil eden kiliseye sıkı sıkı sarılmıştır. Avrupa halkı, kiliseye ve
               kilise mensuplarına saygılı davranarak kurtuluşa ereceğine inan-
               mıştır. Böylece kilise, her alanda yetkilerini genişletmeye ve Orta
               Çağ Avrupası’nı şekillendirmeye başlamıştır. Sonuçta kilisenin
               mutlak egemenliği sağlanmış ve ruhban sınıfı hiç kimsenin itiraz
               edemediği manevi güce ulaşmıştır.
               Dinî bir kurum olan Papalık, XVI. yüzyılın ilk çeyreğinde uyguladı-
               ğı etkin politikalarla İtalyan şehir devletlerinin en güçlülerinden
               biri hâline gelmiştir. Özellikle eğitim ve öğretim alanında Oxford                 Görsel 2.1
               (Oksford) (Görsel 2.2), Paris ve Bologne (Bulöni) gibi dönemin         Papalık’ın merkezi Vatikan
               önemli üniversitelerinde söz sahibi olan Papalık, buralarda Aristo
               ve Batlamyus’un öğretilerini okutmuştur. Bu öğretilere karşı çı-
               kanlar ise Engizisyon mahkemelerinde yargılanmıştır. Hristiyan-
               lıktan uzaklaşan insanları cezalandırmak amacıyla
               kurulan Engizisyon mahkemeleri ile kilise kendi
               ceza mekanizmasını oluşturmuş, bundan dolayı da
               bilimsel çalışmalar ilerleyememiştir.
                 Bilimin Gelişmesi
                 Orta Çağ’da; toplumlar din eksenli ortamlarda
                 yaşadığı için bilimsel çalışmalar, kilisenin ve din
                 adamlarının baskısı nedeniyle ilerleyemiyordu.
                 Aristo’ya göre tanrılar gökyüzünde yaşadığı için                                 Görsel 2.2
                 gezegenler ve yıldızlar mükemmel yapıdaydı ve lekesizdi.           Oxford Üniversitesi (Londra)
                 Dünya, evrenin merkeziydi ve tüm gök cisimleri Dünya çev-
                 resinde dönerdi. Bu düşünceler kilise tarafından da kabul
                 edildiği için astronomi ilerleyemiyordu. Aristo’nun; “Dünya ve
                 evrendeki her şeyi oluşturan dört ana madde; toprak, su, hava
                 ve ateştir.” düşüncesi fizik ve kimyanın gelişmesini engelle-
                 mişti. Veba gibi ölümcül hastalıkların, insanların günahları
                 nedeniyle ortaya çıktığına inanıldığı ve tedavi amacıyla din
                 adamlarına gidildiği için tıp gelişemiyordu. Avrupa’da ortaya
                 çıkan Aydınlanma Çağı sayesinde; insana ve özgür düşünce-
                 ye önem verilmeye başlanmış ve modern bilimsel düşünce
                 sistemi, Avrupa’dan tüm dünyaya yayılmıştır.
                                           Ural Akbulut, “Aydınlanma Çağı: Bilimin    YORUMLAYALIM
                                   Gelişmesini Hızlandırdı”, s.1-2’den düzenlenmiştir.
                Aydınlanma Çağı’nın günümüz bilim dünyasına etkileri nelerdir?


                                                                                                          51
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10