Page 10 - Tarih 11 - Ünite 2

2. ÜNİTE

Ulus-devletlerin kurulma sürecinde yaşanan mali sorunları çöz-
mek için devletlerin sömürgeciliğe yönelmesi, daimî ve merkezî
bir ordu bulundurma zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Bu durum
kralların hazinede sürekli altın bulundurmasını gerekli kılmış ve
bu gereklilik merkantilizmin doğmasına neden olmuştur.
Bu sistemde Avrupalı devletler; altın külçesini para olarak, dış
ticareti de altını elde etmenin bir yolu olarak görmüştür. Paralı
askerlerden oluşan ordularda ödemeler altın ile yapılmış ve do-
nanmaların masrafları da bu değerli madenler ile karşılanmıştır.

Avrupa’da XV ve XVIII. yüzyıllarda hâkim olan merkantilizm,

BİLİYOR MUSUNUZ? ülkelerin güç ve zenginliğinin sahip olduğu değerli maden-
lerle ölçülebileceği fikrine dayanan bir ekonomik sistemdir.

Avrupa’da nüfus, merkantilizmin amacı ile doğru orantılı olarak
artırılmaya çalışılmıştır. Fazla nüfus; ucuz iş gücü, fazla üretim,
çok kazanç ve asker sayısının artması anlamına gelmektedir. Bu
yüzden bu dönemde nüfus hareketliliği yasaklanmış, ülkeye kaçak
girenlerin bile çıkışları engellenmiştir. Avrupalı devletlerin üretim
ve ihracatı artırabilmek için kurdukları atölyeler, şehirleri büyük
merkezler hâline getirmiştir. Bu merkezlerin ihtiyacı olan iş gücü,
Avrupa’da kırsaldan kente göçlerin yaşanmasına sebep olmuştur.
Feodalizmden merkantilizme uzanan dönemde, Avrupa’da yaşanan
askerî ve teknolojik dönüşüm savaş teçhizatlarının üretiminde de
büyük gelişmelere neden olmuştur. XV. yüzyılın ikinci yarısından
itibaren barutlu silahlar, savaşın zorunlu araçları hâline gelmiştir.
Ateşli silahların etkin bir şekilde kullanılmaya başlanması,
Avrupa’da Askerî Devrim’in başlangıcı kabul edilmiştir.
Askerî ve teknolojik gelişmeler sadece ateşli silahlarda değil
gemilerin geliştirilmesinde de görülmüştür. XVI. yüzyılda,
uzun menzilli toplarla güçlendirilen üç direklilerin ve kal-
yonların kullanılmaya başlaması, denizlerdeki mücadeleyi
Avrupalılar lehine çevirmiştir.

XVII-XVIII. Yüzyıllarda Avrupa Düşünürleri
Rönesans Dönemi’nde yaşanan bilimsel ve kültürel geliş-
meler sayesinde Batı dünyası, XVIII. yüzyılda Aydınlanma
Görsel 2.10 Dönemi’ne girmiştir. Bu dönemde ortaya çıkan Aydınlanma
Aydınlanma Çağı düşünürlerinin düşüncesi, bireyin özgürlüğünü esas alan bir felsefe hareketidir.
bazı örnek eserleri
Aydınlanma; Avrupa’da ilk olarak İngiltere’de toplumsal değişimle
başlamış, Fransa’da özgürlük hareketine dönüşmüş ve Almanya’da
da felsefi temelleri atılmıştır. Böylece Aydınlanma düşüncesi, tüm
dünyayı etkileyecek bir modernleşme hareketi hâline gelmiştir.
Aydınlanma düşüncesinin ortaya çıkışında; Copernicus (Kopernik),
Machiavelli (Makyavel), Thomas Moore (Tamıs Mur), Immanuel
Kant (İmanuel Kant) ve Jean Jacques Rousseau (Jan Jak Russo)
gibi düşünür ve bilim insanlarının fikir ve eserleri (Görsel 2.10)
önemli rol oynamıştır. Bu düşünürler, eserleriyle burjuvazinin si-
yasal iktidarını meşrulaştırmıştır.

56