Page 12 - Tarih 11 - Ünite 2

2. ÜNİTE

2.2. OSMANLI DEVLETİ’NDE DEĞİŞİM

TARTIŞALIM Enflasyonun siyasi ve sosyal hayata etkileri neler olabilir?

Avrupa’ya Akan Servet
XV. yüzyıl sonlarında Yeni Dünya’ya ilk defa Kristof Colomb (Kristof
Kolomp) ulaşmışsa da yeni bir kıta keşfettiğini fark edememiş ve
buranın Hindistan olduğunu varsaymıştır. Kolomb’dan daha sonra
Floransalı Amerigo Vespucci (Ameriko Vespuçi) (Görsel 2.14) bura-
nın yeni bir kıta olduğunu keşfetmiştir. Bu durum bilim dünyasın-
da büyük ilgi uyandırmış ve bu yeni kıtaya Vespucci’nin adından
dolayı “Amerika” adı verilmiştir. Keşiften sonra bu yeni kıta uzun
süredir çıkmazda olan Avrupa ekonomisi için yeni bir umut kapısı
olmuştur. İspanya, Fransa, İngiltere, Hollanda ve Portekiz gibi Av-
rupalı devletler, Yeni Dünya’yı hedef almış ve bölgede koloniler
kurmaya başlamıştır.
Avrupa’dan Amerika’ya özellikle 1600’lerin ilk yıllarında büyük
bir göç dalgası başlamıştır. Başta İspanya ve Portekiz olmak üze-
re Hollanda, İngiltere gibi devletler ulaştıkları bölgelerin değerli
madenlerine ve varlıklarına el koymaya başlamıştır. Amerika’nın
keşfinden itibaren deniz ticareti önem kazanmış çünkü deniza-
Görsel 2.14 şırı ticaret, Avrupa’nın kalkınmasında en önemli girdilerden biri
Amerigo Vespucci (Büst)
hâline gelmiştir.
Amerika’ya göç edenler, genellikle ekonomik sıkıntılar ne-
deniyle bu yola başvurmuştur. Bu insanların birçoğunun yol
parasını, ileride işçi olarak çalışıp ödemek kaydıyla Virginia
Company (Virjinya Kampani) ve Massachusetts Bay Company
(Mesaçusit Bey Kampani) gibi şirketler üstlenmiştir. Bu durum

BİLİYOR MUSUNUZ? Avrupa’nın büyük bir çaresizlik içinde olduğunu göstermesi
bakımından önemlidir.

İspanya, coğrafi konumu ve sömürgecilik faaliyetleri sa-
yesinde Avrupa’da ekonomik olarak ön plana çıkmıştır.
Amerika kıtasına giden ya da Amerika’dan dönen tüm yolcu
ve malların zorunlu hareket ve varış yeri olan İspanya’nın
Sevilla şehri (Görsel 2.15), İspanya-Amerika ticaretinin
tekel merkezi olmuştur. Yeni Dünya’nın servetlerinden en
çok yararlanan ülke olan İspanya, dünyanın en zengin ve
en güçlü ülkelerinden biri hâline gelmiştir. XVI. yüzyılın
ilk yarısında Amerika’dan İspanya’ya gelen altın miktarı
yaklaşık 185 bin kg, gümüş miktarı da 16 milyon kg’ı bul-
muştur. Ancak XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ge-
len değerli madenlerin paylaşılmasını sağlayacak devlet
mekanizmasını kuramayan İspanya, çökmeye başlamıştır.
İngiltere ile denizlerde girişilen mücadele de bu çöküşü
hızlandırmıştır. Amerika’da kurulan koloniler vasıtasıyla
bölgenin zenginliklerinin sömürülmeye başlanması, Avru-
Görsel 2.15 palı devletler arasında da büyük bir rekabeti beraberinde
Sevilla (Gravür)

58