Page 6 - TARİH 9 - Ünite 2

2. ÜNİTE

İlk İnsanların Hayat Tarzı ve Geçim Kaynakları

Yazının icadından önceki dönemde insanın hayat tarzı av-
cılık ve toplayıcılık şeklinde başlamıştır. Hayat tarzına bağlı
olarak beslenme biçimi gelişen insanoğlu, besin kaynakları
bulabilmek için yer değiştirmek zorunda kalmıştır. Bu ya-
şam biçimi uzun süre devam etmiş ve zamanla etin yanında
çeşitli yabani meyveler ve bitkiler de insanın yiyecek türleri
arasına girmiştir.
İnsanoğlu; kendiliğinden yetişen yabani buğday, arpa, çav-
dar gibi tahılları toplayarak bunları kullanmıştır. Daha son-
raki süreçte insanlar bu yabani tahılları ıslah ederek kendi
kontrolünde planlı bir tarımsal faaliyete başlamıştır. Böylece
bölgedeki avcı ve toplayıcı toplumlar giderek üretici konuma
geçmiştir (Görsel 2.3).
Tarıma geçişle birlikte keçi, koyun, sığır, domuz, at ve köpek
gibi hayvanlar evcilleştirilmiş ve günümüzdeki köy yaşamına
benzer yaşam biçimleri oluşturulmuştur. Ancak konar-göçer
yaşam tarzı, avcılık-toplayıcılık faaliyetleri ile birlikte sürdü-
rülmeye devam etmiştir. Çok uzun süren avcı-toplayıcı ve
konar-göçer yaşam tarzı artık tarım yapılan,
hayvan evcilleştirilen ve köylerde yaşanan yeni
bir sürece girmiştir. Böylece insanın yaşam biçi-
minde ve üretim-tüketim alışkanlıklarında devrim
niteliğinde değişiklikler yaşanmıştır.
Yerleşik yaşam ve tarımsal üretim sonucunda
daha kolay beslenme yollarının öğrenilmesi, nü-
fus artışına yol açmıştır. İnsanoğlunun, verimi
yüksek tahılları seçmesi ve tahılların sulak böl-
gelerde ekilebileceğini anlaması, insanlık ta-
rihinde ilk defa tarımsal üretime dayanan bir
Görsel 2.3
İlk insanların hayat tarzı ekonominin oluşumunu sağlamıştır. Örneğin Anadolu’daki
(İllüstrasyon) birçok yerleşim bölgesinde yapılan kazı çalışmaları sonucunda
MÖ 9.000’lerden itibaren üreticiliğin başladığı görülmektedir.
Çayönü Höyüğü (Diyarbakır) ve Cafer Höyük (Malatya) yer-
leşkelerinde dünyanın en eski buğday türlerinden birisi olan
“Emmer evcil buğdayı”nın bulunması buna örnektir. Ayrıca
MÖ 8.500’lerde Urfa ve Diyarbakır çevresinde buğday tarımı-
nın başlamış olması, tahılın ana vatanının Anadolu olduğunu
ortaya koymaktadır.

TARTIŞALIM Tarımın başlamasıyla insan hayatında ne gibi değişiklikler
yaşanmıştır?

Yazıdan önceki dönemde insanlar, iklimin meydana getirdiği
yaşam biçimine bağlı olarak geniş alanlara yayılmış böylece
mağara ve kaya sığınakları içinde küçük gruplar hâlinde seyrek
bir biçimde yaşamıştır. Mağara tabanlarında bu insanlara ait
eşyalar bugüne kadar korunagelmiştir. Böylece insanoğlunun
bıraktığı bu kanıtlar mağara tabanının doğal etmenlerle yavaş

30