Page 16 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 1.Ünite

1. Ünite

YAZMA ÇALIŞMALARI

a. Yazma Tür ve Tekniklerini Tanıma

Yazma Süreci

Yazma; önceden belirlenmiş bir konuda duygu, düşünce ya da hayallerin belli bir düzen ve bütün-
lük içinde özgün olarak yazıya geçirilmesidir. Yazma; hazırlık, planlama, taslak metin oluşturma, dü-
zeltme ve geliştirme, yazılan metni paylaşma gibi aşamaları olan bir süreçtir. Öğretici (bilgilendirici)
metinlerdeki yazma aşamaları aşağıda açıklanmıştır.
1. Hazırlık

a. Yazılacak metnin temasını, konusunu, amacını, hedef kitlesini ve türünü belirleme
b. Metinde kullanılacak düşünce, bilgi ve olayları belirleme
2. Planlama

a. Metnin ana düşüncesini / iletisini belirleme

b. Ana düşünceyle / iletiyle bağlantılı yardımcı düşünceleri belirleme ve sıralama
c. Yardımcı düşünceleri destekleyen düşünceyi geliştirme yollarını belirleme
3. Taslak Metin Oluşturma

Seçilen türe özgü yapı, dil ve anlatım özelliklerine uygun bir taslak metin oluşturulur.
4. Düzeltme ve Geliştirme

Taslak metin; paragraflar arası ilişki ve tutarlılık, yazım, noktalama, sayfa düzeni, tür özellikleri, iyi
bir anlatımda bulunması gereken özellikler (açıklık, akıcılık, yalınlık, duruluk) vb. açısından gözden
geçirilir. Belirlenen hatalar düzeltilir. Metnin farklı bakış açısıyla değerlendirilmesi için başkalarından
yardım alınabilir.

Açıklık: Anlatımın belirsizlik taşımaması, net olmasıdır. Metinde
yoruma göre değişmeyen ifadelere yer verilir. Noktalama işaretleri
yerli yerinde kullanılır. Tartışmaya yol açmayacak bir anlatım söz ko-
nusudur. Metinden herkes aynı anlamı çıkarır.
Akıcılık: Anlatımın ses akışına uygun olmasıdır. Metinde okunması
kolay ifadelere yer verilir. Akıcılığı engelleyen ses ve ahenk kusurla-
rından kaçınılır.
Yalınlık: Anlatımda gereksiz ayrıntılardan, süslü ve sanatlı söyleyiş-
lerden kaçınmaktır. Uzun cümleler, imgeler, sanatlı ve süslü anlatım ya-
Duruluk ilkesine lınlığı bozar. Anlatımda kolay anlaşılır bir dil tercih edilir.
uyulmaması anlatım
bozukluğuna yol açar. Duruluk: Anlatımda gereksiz sözlere yer vermemektir. Bir söz
cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında daralma veya bozulma
olmuyorsa o söz gereksizdir.
5. Yazılan Metni Paylaşma

Yazılan metin yüksek sesle okuma, panoda sergileme; elektronik
ortamlarda, kitap, dergi ve gazetelerde yayımlama, yarışmalara katıl-
ma gibi yollarla paylaşılır. Metne yönelik eleştirilere açık olunur, gere-
kirse metin çerçevesinde eleştiriler cevaplanır.

28