Page 33 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 3.Ünite
P. 33
Şiir
Dil Bilgisi
1. İncelediğiniz şiirlerden alınan aşağıdaki dizelerdeki cümlelerin ögelerini bulunuz.
Fırtınayı andıran orkestra sesleri O anda karşıki evden bir orta yaşlı kadın
Bir ürperiş getirir senin sinirlerine Göründü
Sen kubbesinde ince bir mozayik arar da Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
Gezersin kırk asırlık mâbedin içini
Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun Bayram yeli çardahları yıhanda,
Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini, Novruz güli gar çiçeği çıhanda,
Biz duyarız en büyük zevkini rûhumuzun Ağ bulutlar köyneklerin sıhanda,
Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini Bizden de bir yad eliyen sağ olsun
2. Aşağıdaki dizelerde noktalama işaretlerinin hangi görevlerde kullanıldığını belirleyiniz.
Ey Türk kızı, ey ana, “Sus!” sende duygu yok mudur?
Bir oğlunu, bir goncanı kurban ettin çok mudur?
Her yanına kaygu çökmüş şu vatanın yolunda.
3. Aşağıdaki dizelerde yazılışı günümüz yazım kurallarına uymayan kelimeleri belirleyiniz.
Bu bir ayaklı sefalet ki yalnayak, baş açık Tekermeker küfe bîtâb düştü tâ öteye.
Istırap çekenlerin acıklı nefesleri
Bizde geçer en hazin bir mûsikî yerine!
4. Aşağıda Şehriyar’ın Heyder Baba’ya Selâm şiirinin ilk bendinin Azeri Türkçesindeki şekli ile Tür-
kiye Türkçesine aktarılmış şekli birlikte verilmiştir. Bu bentlerde iki şive arasındaki ses ve söy-
leyiş farklılıklarını belirleyiniz.
Heyder Baba, ildırımlar şahanda, Haydar Baba, yıldırımlar çakınca,
Seller sular şakgıldıyup ahanda, Seller sular şakıldayıp akınca,
Gızlar ona sef bağlıyup bahanda, Kızlar ona saf bağlayıp bakınca,
Selâm olsun şövketize elüze, Selâm olsun şevketinize, elinize,
Menim de bir adım gelsin dilüze. Benim de bir adım gelsin dilinize.
YAZMA ÇALIŞMALARI
Etkinlik
a. İncelediğiniz şiirlerden birinin özelliklerine uygun bir şiir yazınız.
b. Yazdığınız şiirleri sınıf ortamında okuyunuz.
101
