Page 10 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 - Ünite 3

3 ÜNİTE

METİN VE TÜRLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Okuduğunuz şiir, Necip Fazıl Kısakürek’in saf şiir anlayışı doğrultusunda yazdığı şiirlerinden bi-
ridir. Necip Fazıl şiirlerinde “lirizm, mistisizm, gizem, büyü, rüya, hayal” gibi estetik ve metafizik
ögelere yer vermesinden dolayı saf şiir anlayışı içinde kabul edilmektedir. Okuduğunuz bu şiirde de
“rüya, iç huzurun aranması, hayal” gibi temalar ön planda tutulmuştur. Şairin şiirlerini biçimsel ola-
rak mükemmel kılma isteği, ahenk ve ses değeri yönlerinden de sürekli arayış içerisinde olması onu
saf şiir anlayışına yaklaştırmıştır. Şair, okuduğunuz şiirde ahenk unsurlarından biri olarak hece ölçü-
sünü kullanmıştır.
Necip Fazıl, yazdığı şiirlerde insanın evrendeki yerini araştırmış; madde-ruh problemlerini önem-
semiş ve iç âlemin gizli duygu ve tutkularını kaleme almıştır. Şair, okuduğunuz şiirinde madde ile ruh
arasında ilişki kurmuştur. Örneğin şiirde geçen “Ve eşyamız ne küskün!/Yola çıktığımız gün/Bir sıraya
dizilmiş/Gözyaşlarını silmiş” dizeleri, şairin ruh hâlinin maddeye yansımalarını gösterir.
Necip Fazıl Kısakürek, Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde “modern-mistisizmin kurucusu” olarak
kabul edilmektedir. Sanatçı, özellikle ilk dönem şiirlerinde hece ölçüsünü güçlü bir ahenk ögesi ola-
rak kullanmıştır. Fransız şairi Baudelaire’den aldığı “gizem, huzursuzluk” gibi temaları, Kaldırımlar,
şairin bu dönemini simgeleyen en önemli şiirlerindendir.
Necip Fazıl Kısakürek, sanat görüşünü ortaya koyduğu “Poetika” adlı yazısında şiiri “Allah’ı sır ve
güzellik yolundan arama işi.” şeklinde tarif etmiştir.

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME
METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME
1. Şair bir takvim yaprağında gördüğü manzarayı nasıl tasvir etmiştir? Dizelerden örnekler vererek
açıklayınız.
2. Şiirde şairi kendinden geçiren, onu adeta farklı bir âleme götüren unsur nedir?
3. “Odamda kıyamet var” dizesinden hareketle şairin ruh hâliyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.

4. Okuduğunuz şiirde, “Duymuş gibi tıkandım/Ciğerimde bir yosun” dizelerinde dokunma duyusuy-
la ilgili bir ayrıntıya yer verilmiştir. Siz de metinde duyu organlarıyla ilgili ayrıntıların kullanıldığı
dizelerin altını çiziniz.
5. Şiirde şairin bulunduğu ve kaçmak istediği ortamı “yangın” diye nitelemesinin nedeni sizce ne
olabilir?
6. Okuduğunuz şiirde şair, içinde bulunduğu psikolojik durumla çevresindeki varlıklar arasında na-
sıl bir bağlantı kurmuştur? Dizelerden örnekler vererek açıklayınız.
7. Şiirdeki dizelerden hareketle şiirin temasını belirleyiniz.

8. Şiirde ahenk hangi unsurlarla sağlanmıştır? Sözlü olarak ifade ediniz.
9. a) Şiirde açık ve örtük iletilere örnekler bulunuz. Bulduğunuz örnekleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Açık İleti Örtük İleti

b) Sizce bu iletiler, metnin dil ve anlatım özelliğini nasıl etkilemiştir?

10. Okuduğunuz şiirde Necip Fazıl Kısakürek’in de etkilendiği “saf şiir” anlayışının yansımalarını
dizelerden örneklerle söyleyiniz.

80