Page 22 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 - Ünite 3

3 ÜNİTE

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Söyleyici, şiirde kime seslenmektedir? Ona neler anlatmaktadır?
2. Şiirde yer alan “selim kaptan, dalgıç izzet, biletçi şerif, kontrol şevket, marangoz serkis, ahmet” ki-
şilerinin şiire nasıl bir anlam kazandırdıklarını şairin sanat anlayışından yola çıkarak açıklayınız.
3. Şiirde yer alan “uyusun ay büyüsün camlar buğulanmasın”, “ışıklar uyanmasın camlar buğulan-
masın”, “gemiler uyanmasın camlar buğulanmasın”, “cibâli uyanmasın camlar buğulanmasın”
gibi dizelerdeki “camlar buğulanmasın” ifadesinden ne anlıyorsunuz?
4. Şiirdeki “sen uyu uyanmasın İstanbul uyusun/karagümrük uyusun fâtih uyusun/atatürk bulvarı’n-
da rüyalar büyüsün/sen uyu uyusun İstanbul uyanmasın” dizelerinde yer alan “uyumak” fiiline
yüklenen anlamı şiirin bağlamından hareketle açıklayınız.
5. Okuduğunuz şiirden alınan “dalgıç izzet rüyasının dibine inmiş/yirmi beş kulaçtan bir somun ek-
mek çıkarıyor” dizelerinden yola çıkarak şairin yaşam karşısındaki tavrı hakkında düşüncelerinizi
belirtiniz.
6. Şiirde, şairin "kişisel imla tercihi"ne örnek olabilecek kullanımları bulunuz.

7. Okuduğunuz şiirden alınan aşağıdaki bölümü şiirin tamamını göz önünde bulundurarak yorum-
layınız.
cibâli uyanmasın evliyâ gibi uyuyor
kuytulara sokulmuş yummuş gözlerini
dudakları kilitli kirpikleri dolaşık
uykusunun içinde bir çığlık dağılıyor
gözbebekleri kirli gölgeleri sırnaşık
cibâli korkuyor uykusu bölünmesin
uyusun büyüsün bulutlar uyanmasın
gemiler uyanmasın haliç buğulanmasın
8. Okuduğunuz şiirde, aynı zamanda senaryo yazarı olan Attilâ İlhan’ın sinemanın anlatım olanakla-
rından (gösterme, hareket ögesi vb.) yararlandığını düşünüyor musunuz? Düşüncelerinizi dizeler-
den örnekler vererek açıklayınız.
9. a) Şiirde açık ve örtük ileti örnekleri bularak aşağıdaki şemalara yazınız.
Açık İleti Örtük İleti

b) Bu iletilerin, metnin dil ve anlatımını nasıl etkilediğini söyleyiniz.

10. Şiirin temasını en iyi yansıtan dizeleri bulunuz.
11. Attilâ İlhan’ın şiir anlayışı göz önünde bulundurulduğunda şairle şiir arasında nasıl bir ilişki kura-
bilirsiniz? Dizelerden örnek vererek açıklayınız.
12. Okuduğunuz şiirde dönemin sosyal gerçekliğini yansıtan unsurlara yer verilmiş midir? Açıklayınız.
13. Şiirde ahenk, hangi unsurlarla sağlanmıştır? Şiirden örneklerle açıklayınız.

92