Page 26 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 - Ünite 3

3 ÜNİTE

ŞAİRİN BİYOGRAFİSİ
AHMET KUTSİ TECER (1901-1967): Cumhuriyet Dönemi şair ve yazarlarından-
dır. Kudüs’te doğan sanatçı, İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümünü bitirdi. Çe-
şitli illerde edebiyat öğretmenliği yapan Ahmet Kutsi Tecer; Talim ve Terbiye Ku-
rulu üyeliği, milletvekilliği gibi görevlerde bulundu. İlk şiirlerini Dergâh ve Millî
Mecmua dergilerinde yayımlayan sanatçı, Beş Hececilerin temsil ettiği memle-
ket edebiyatı anlayışını sürdürdü. İçten ve duygulu bir söyleyişle yazdığı mem-
leket şiirleri ile tanındı. Halkın yaşama biçimi içerisinde gözlemlediği değerleri
şiirlerinde dile getirdi. Şiirlerini Şiirler adlı kitapta toplayan sanatçının Köşebaşı,
Bir Pazar Günü, Koçyiğit Köroğlu tiyatro türündeki eserleridir.

DİL BİLGİSİ

1. Şiirden alınan “İçimde tutuşmuş bir demet saman,” dizesinde “tutuşmuş” kelimesi gerçek anla-
mının dışında kullanılmıştır. Siz de şiirde gerçek anlamının dışında kullanılan kelimeleri bu-
lup bu kelimelerin altını çiziniz.

2. Şiirden alınan aşağıdaki dizelerde geçen noktalama işaretlerinin dizelerdeki kullanım amaç-
larını açıklayınız.
Bir gölge seçerim, olur bir kanat;
Rüzgârlar derinde kişneyen bir at;
Yolcular geliyor, geldiler, heyhat,
Rüzgârın ardından kopuyor tozlar…

BİLGİNİZ OLSUN

Ahmet Kutsi Tecer, Deli Kız’ın Türküsü şiirinin ortaya çıkışını 1939 yılında şöyle anlatmıştır:
Deli kız, eğer sağsa, şimdi otuz beş yaşlarındadır. Seferberlikte bir gün nişanlısını, o da henüz toy
bir delikanlı iken alıp götürdüler. Bir daha köyüne dönmedi. Kızcağız yıllarca onun yolunu bekledi,
hâlâ da beklemektedir. Kara sevda, onu öyle tutmuş ki, artık gözüne hiçbir şey görünmüyor. Baş açık,
saçlar darmadağın, omuzlar, dizler yırtık, köyün bir başından bir başına gezdiği, hele yüksek nokta-
ları, kayabaşını, harman yerini çok sevdiği görülür. Bazen elini kaşlarına tutar ve gözlerine siper ede-
rek uzakları kollar.
Köyde herkes ona “Delikız” diye seslenir, fakat o bundan incinmez. Başıboş güler ve gezer. Onun
bir türküsü vardır ki sözleri de, nağmeleri de kendisine aittir. Hiçbir zaman tamamını birden işitmek
kabil değildir. Çünkü bir tek bendini okur okumaz gözleri dolar ve içini çeke çeke kendini tenhalara,
kuytulara saklar.
Ömrümde iki kere Delikız’ın köyüne uğradım. Gerek kendi duyduğum, gerek köylülerden topla-
dığım sözlerle bu türküyü bütünlemek istedim. Ancak mahdut bir parçasını çıkarabildim. Fakat bu
kırık dökük eksik sözleri olduğu gibi vermek de mümkün değildi, çünkü tuhaf bir diyalekti andırı-
yordu. Köylülerin yardımı ile sözlerin manalarını tespit etmek suretiyle bu türküyü aşağıdaki şekilde
edebî dile çevirdim.

Ahmet Kutsi TECER, Bütün Şiirleri

96