Page 32 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 - Ünite 3

3 ÜNİTE

METİNDE GEÇEN BAZI KELİME VE KELİME GRUPLARI

esvap : Giysi, giyecek.
kitabe : Sert cisim üzerindeki oyma veya kabartma yazı, yazıt.
müteessir : Üzülmüş, etkilenmiş.
seng : Taş.

METİN VE TÜRLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Okuduğunuz şiir Garip akımının öncüsü olan Orhan Veli Kanık’a aittir. Kitabe-i Seng-i Mezar adlı
şiir sıradan insanın yaşamını sade, açık bir dille ortaya koyan bir şiirdir.
Orhan Veli Kanık’ın Kitabe-i Seng-i Mezar adlı şiiri, yayımlandığı günlerde tartışmalara konu ol-
muştur. Şiirde geçen “nasır” kelimesi eleştirilmiş ve şiirde bu tür kelimelerin yer alamayacağı iddia
edilmiştir. Şiir “Yazık oldu Süleyman Efendi’ye” dizesinde de sıradan bir kişinin şiirde başköşeye yer-
leştirilmiş olması nedeniyle eleştirilmiştir. Garip şairleri, kendilerine yöneltilen eleştirilere karşı na-
sıl bir şiir anlayışını savunduklarını ortaya koymak için Garip adlı kitaplarına “Garip Bildirisi” olarak
tanınacak ön sözü eklemişlerdir.
Garip şairleri geleneksel şiirde yer alan kafiye, redif, ölçü gibi ögelerin önemsiz olduğunu savun-
muşlardır. Onlara göre edebî sanatlar ve konuşma dilinden farklı, süslü bir edebiyat dili gereksizdir.
Bu anlayışa göre şiir, halkın konuştuğu sade dille ve halka ait söyleyişle yazılan ve anlamı öne çıkaran
bir nitelikte olmalıdır. Orhan Veli Kanık’ın Kitabe-i Seng-i Mezar şiirinde de görüldüğü gibi Garip şa-
irlerine göre şiir, sıradan insanları ve onların hayatını konu edinmeli; sanattan, süslü söylemlerden
uzak olmalıdır.
Garip akımı içinde yer alan şairler Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat Horozcu’dur.
Akım, adını üç şairin şiirlerinin yer aldığı ve 1941 yılında yayımlanan Garip adlı kitaptan almıştır. Ga-
rip akımı, daha sonra “Birinci Yeni” adıyla da anılmıştır.

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Şiirde bahsedilen Süleyman Efendi ile ilgili hangi özelliklere ulaşabilirsiniz?
2. Süleyman Efendi’nin ölümünden sonra yaşananları metinden hareketle kısaca anlatınız.

3. Okuduğunuz şiirde yer alan “To be or not to be (olmak veya olmamak)” sözüyle ilgili düşünceleri-
nizi sözlü olarak ifade ediniz.

4. Şiirin temasını metinden hareketle bulunuz.
5. Sizce metnin içeriği, şiirin dil ve anlatım özelliklerini etkilemiş midir? Bundan hareketle şiirin dil
ve anlatım özellikleriyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
6. Okuduğunuz şiirin yazıldığı dönemin gerçekliği ile ilgili hangi bilgilere ulaşabilirsiniz? Şiirden ör-
nekler vererek açıklayınız.

7. Şiirin şekil özellikleri ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?
8. Orhan Veli Kanık’ın şiir anlayışı, okuduğunuz şiire nasıl yansımıştır? Açıklayınız.

102