Page 33 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 - Ünite 3

ŞİİR

ŞAİRİN BİYOGRAFİSİ
ORHAN VELİ KANIK (1914-1950): Cumhuriyet Dönemi şairlerindendir. İs-
tanbul’da doğan sanatçı, liseyi Ankara’da bitirdikten sonra İstanbul Üniversi-
tesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde okurken öğrenimini yarıda bırak-
tı. Memurluk görevinde bulunan sanatçı, Yaprak adlı dergiyi çıkardı. Edebî
kişiliğini belli eden ilk şiirlerini arkadaşları Melih Cevdet ve Oktay Rifat’la
birlikte Varlık dergisinde yayımlamaya başladı. Şiirleri büyük bir ilgiyle kar-
şılanan Orhan Veli, daha hayatta iken adından bahsettiren bir şair oldu. Şiir-
lerini daha çok gündelik yaşantılar üzerine kuran sanatçı; şiiri birtakım ka-
lıplardan, şairanelikten ve sanatlı söyleyişlerden kurtararak daha basit, daha
kısa bir şekle getirdi. La Fontaine’in (La Fonten) 49 fablını La Fontaine’in Ma-
salları adıyla şiir şeklinde Türkçeye çevirdi. Nasrettin Hoca Hikâyeleri adlı ki-
tabında da Nasrettin Hoca’nın bazı fıkralarını şiir olarak düzenledi. Garip, Vazgeçemediğim, Destan
Gibi önemli şiir kitaplarındandır. Ölümünden sonra tüm şiirleri Orhan Veli, Bütün Şiirleri adıyla tek
bir kitap hâlinde basıldı.

DİL BİLGİSİ
1. Şiirde geçen aşağıdaki deyimlerin anlamlarını TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden bulunuz ve de-
yimleri birer cümle içinde kullanarak aşağıdaki şemalara yazınız.
adını anmamak

yadigâr kalmak

hakkını helâl etmek

2. Şiirden alınan aşağıdaki dizelerde geçen noktalama işaretlerinin dizelerdeki kullanım amaç-
larını açıklayınız.
Yıkandı, namazı kılındı, gömüldü.
Duyarlarsa öldüğünü alacaklılar
Haklarını helâl ederler elbet.
Alacağına gelince…
Alacağı yoktu zaten rahmetlinin.

OKUYUNUZ

Aşağıda Haluk Oral’ın Bir Roman Kahramanı Orhan Veli adlı eserinden bir parça verilmiştir. Eseri
okuyarak kitaptan Orhan Veli’yle ilgili edindiğiniz bilgileri sözlü olarak ifade ediniz.

… bu kitapta belgelerden ve bizzat görüştüğüm kişilerden hareket ettim. Orhan Veli’nin hayatını
araştırdığım on beş yıl boyunca, incelediğim arşiv malzemesinden, elime geçen belgelerden ve tanış-
tığım kişilerden pek çok ipucunu bir araya getirdiğimde bildiğim Orhan Veli’den çok değişik ve daha
derinlikli bir portreyle karşılaştım. “Bir roman kahramanı” olarak nitelediğim bu yeni portrenin ana
hatlarını elimden geldiğince ortaya koymaya çalıştım.

103