Page 17 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 1.Ünite

Giriş

YAZMA ÇALIŞMALARI

a. Yazma Tür ve Tekniklerini Tanıma

Yazma Süreci

Yazma; önceden belirlenmiş bir konuda duygu, düşünce ya da hayallerin belli bir düzen ve bütün-
lük içinde özgün olarak yazıya geçirilmesidir. Yazma; hazırlık, planlama, taslak metin oluşturma, dü-
zeltme ve geliştirme, yazılan metni paylaşma gibi aşamaları olan bir süreçtir. Öğretici (bilgilendirici)
metinlerdeki yazma aşamaları aşağıda açıklanmıştır.

1. Hazırlık

a. Yazılacak metnin temasını, konusunu, amacını, hedef kitlesini ve türünü belirleme
b. Metinde kullanılacak düşünce, bilgi ve olayları belirleme

2. Planlama

a. Metnin ana düşüncesini / iletisini belirleme
b. Ana düşünceyle / iletiyle bağlantılı yardımcı düşünceleri belirleme ve sıralama

c. Yardımcı düşünceleri destekleyen düşünceyi geliştirme yollarını belirleme

Düşünceyi Geliştirme Yolları
Bir konuda ileri sürülen düşünceyi geliştirmek, desteklemek, inandırıcı kılmak ve düşüncenin etkisi-
ni artırmak amacıyla birtakım yollara başvurulur. Başlıca düşünceyi geliştirme yolları şunlardır:

Tanımlama: Varlık ya da kavramların belirgin özellikleriyle tanıtılmasıdır. Sözü edilen varlık ya da
kavramla ilgili “nedir, kimdir” sorularının karşılığıdır.

Örnek
Dil, sözlü ve yazılı olarak iletişimde kullandığımız, doğduğumuzda hazır bularak edinmeye başladı-
ğımız, doğrudan doğruya insana özgü, çok güçlü, büyülü bir düzendir; düşünme ve düşünüleni aktarma
dizgesidir.
Prof. Dr. Doğan Aksan, Anlambilim

Örnekleme: Düşünceyi somut kılmak için örneklerden yararlanmaktır. Amaç, anlatılanların daha
iyi anlaşılmasını sağlamaktır.

Örnek
Bilimsel bir gözlem, bilimde başka edebiyatta başka bir anlam değeriyle ortaya çıkar, bilgi içeriği iki
yerde tıpatıp aynı olsa da. Sözgelimi bir biyoloji kitabında, yaşlılık sorunlarını işleyen bir uzmanlık tümcesi
okuyoruz: “İnsan genellikle kaplumbağadan daha az yaşar.” Aynı tümceyle M.Ş.E’nin bir öyküsünde kar-
şılaştık mı, bilimdekiyle eşbilgisel ama ortam başkalığında gene de onunla anlamdaş olmayan bir tümce
bu.
Nermi Uygur, İnsan Açısından Edebiyat

29