Page 53 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

Türklerde Devlet Teşkilatı

Ç) 26, 27 ve 28. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Bir devlette yasama ve yürütme organlarının halk tarafından ayrı ayrı seçilerek göre-
ve getirildiği, yasama ve yürütmenin birbirlerine karşı değil halka karşı sorumlu olduğu,
belirli bir süre için seçilen yasama ve yürütme organları arasında yetki ve görev ayrımının
net bir şekilde yapıldığı hükûmet sistemine “Başkanlık Sistemi” denir.
Bu sistemde yürütme organı yasama organını feshedemez. Yasama organı da yü-
rütme organını bazı durumlar dışında görevden alamaz. Yargı organı ise bağımsızdır. Bu
özellikleri nedeniyle kuvvetler ayrılığı ilkesinin sert bir şekilde uygulandığı bir hükûmet
sistemi olarak kabul edilir. Başkanlık Sistemi kendi içinde farklı modeller şeklinde uygu-
lanmaktadır. Her ülke kendi özgün modelini geliştirmiştir.
Başkanlık Sistemi, başbakanlı ve başbakansız olmak üzere ikiye ayrıldığı gibi, ba-
kanlar kurulu üyelerinin başkanın teklifi ve yasama organının onayı ile atandığı model
ile doğrudan başkan tarafından atandığı model olmak üzere yine iki gruba ayrılmaktadır.

26. Bu metinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Kuvvetler ayrılığı ilkesi Başkanlık Sistemi’nde geçerliliğini korumaktadır.
B) Başkan, meclisi feshetme yetkisine sahiptir.
C) Başkanlık Sistemi her ülkede aynı değildir.
D) Başkan, yürütme yetkisini farklı organlar aracılığıyla kullanabilir.
E) Milletvekillerini ve başkanı halk seçer.

27. Metne göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Yasama organı yürütme organına karşı sorumludur.
B) Yargı, başkanın talimatları doğrultusunda çalışır.
C) Bakanlar kurulunu başbakan atar.
D) Yasama, yürütme ve yargı yetkileri başkanda toplanmıştır.
E) Bakanlar kurulu üyeleri başkan tarafından atanır.

28. Metindeki bilgilerden hareketle ülkemizde hangi model Başkanlık Sistemi uygulandı-
ğını söyleyiniz.

D) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

29. İlk Türk devletlerinde doğuyu inançları 30. İlk Türk devletleri ile ilgili olarak;
gereği asıl hükümdar, batıyı ise genelde I. Türklerde gelişmiş mimari eserlere
yabgu unvanıyla hükümdarın kardeşi yö- ilk defa Hunlar’da rastlanmıştır.
netirdi. II. Konargöçer yaşam tarzı Türklerin
Bu yönetim anlayışı ile ilgili aşağıdaki- teşkilatçılık özelliğini geliştirmiştir.
lerden hangisi söylenebilir? III. Kök Türklere ait paralarda hatun ve
A) İlk Türk devletlerinde doğu kutsal ka- kağanın resimleri birlikte basılmıştır.
bul edilmektedir. verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
B) Merkezî otoriteyi güçlendirmiştir. A) Yalnız III B) Yalnız II C) I ve II
C) Taht kavgalarını engellemiştir. D) II ve III E) I ve III
D) Yabgunun yetkileri daha fazladır.
E) Yabgu bütün devlet işlerinde hüküm-
dardan bağımsız hareket etmektedir.

63