Page 11 - Biyoloji 10 | 3.Ünite

1 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ EKOSİSTEM EKOLOJİSİ

BÖLÜM

Bir diğer adaptasyon ise ekosistemdeki su miktarına bağlı olarak gelişen yaprak yüzeyi genişliğidir. Fil
kulağı bitkisi (Alocasia odora - Alokasiya odora) gibi yağışlı ve nemli alanlarda yaşayan bitkilerin yaprak
yüzeyleri geniştir. Karaçam gibi kurak ve sıcak alanlarda yaşayabilen bitkilerin yaprak yüzeyleri oldukça
dardır (Görsel 3.8). Birçok kara hayvanı su kaybını azaltmak için su geçirmez dış yüzeylere sahiptir. Ka-
rasal organizmalar için su hayati öneme sahiptir. Göller, bataklıklar, denizler ve okyanuslar pek çok tür
için uygun yaşam alanları oluşturur.

Fil kulağı bitkisi Karaçam
Görsel 3.8: Bitkilerde yaprak yüzeyi adaptasyonları

Ekosistemlerdeki Değişikliklerin Olası Sonuçları

İnsan faaliyetleri biyosferde beslenmeyle ilgili yapıyı, enerji akışını, kimyasal döngüyü ve tüm türle-
rin bağlı olduğu ekosistem süreçlerini değiştirir. İnsan, fiziksel olarak dünyanın karasal yüzeyinin nere-
deyse yarısını değiştirmiş durumdadır. Bazı tahminlere göre insan, 65,5 milyon yıl önce gerçekleşmiş
olan büyük asteroit çarpmasının tetiklediği kitlesel yok oluştakinden daha fazla sayıda türü yok olma
tehlikesi altına sokabilecektir. Bir bölgedeki tilkilerin kürkleri için aşırı avlanılması sonucu kemirici popü-
lasyonunda artış görülür. Bu durum ekosistemde oluşabilecek değişikliğin yol açtığı olumsuz sonuçlara
örnek verilebilir.
Ekosistemlerdeki bozulmanın en güçlü nedeni insan faktörüdür. Tarımsal gelişmeler, bazı ülkelerde
geniş çayırlık alanları ortadan kaldırmıştır. Şehirleşme, ağaç kesme, madencilik ve çiftçilik gibi faaliyet-
ler geniş ormanlık alanları, küçük ve birbirinden bağımsız koruluk alanlara dönüştürmüştür.
Karasal ekosistemler kadar sucul ekosistemler de bozulur. Deniz tabanı ve sedimentlerdeki (su
tabanındaki organik tortu) mercanlar ve diğer yaşam formları trol avcılığıyla kazınarak sürüklenir. Ok-
2
yanuslarda bir yılda yaklaşık 15 milyon km lik alanda trol avcılığı yapılır. Bu alan bir yılda yok edilen
orman alanlarının yaklaşık 150 katıdır. Bu da habitat ve ekosistemde dengelerin bozulmasına yol açar.
Aşırı avlanmadan dolayı okyanuslardaki balık sayısı da azalır.

Seçilecek bir ekosistemi tanıtan sunu hazırlanması

Sınıfınızda beşer kişilik gruplar oluşturunuz. Çevrenizden örnek bir ekosistem seçerek bu
ekosistemi ve birimlerini tanıtan sunu hazırlayınız. Hazırladığınız sunuyu sınıfta paylaşınız. Sunu
hazırlarken www.eba.gov.tr adresinden yararlanabilirsiniz.

Ekler bölümünde verilen öğrenci öz ve akran değerlendirme formlarını doldurunuz.

BİYOLOJİ 10
145