Page 14 - Biyoloji 10 | 3.Ünite

1 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ EKOSİSTEM EKOLOJİSİ

BÖLÜM

Hem üretici hem tüketici olan canlılar da vardır. Öglena gibi bazı bir hücreli organizmalar yapılarında
kloroplast taşır ve ışığın etkisiyle kendi besinini sentezler. Bu yönüyle üreticidir. Işık yokluğunda ise dış
ortamdan besinini hazır olarak alabilir. Bu yönüyle de tüketicidir. İbrik otu ve böcek kapan gibi böcekçil
bitkiler fotosentez yapmaları yönüyle üretici, böcek yakalayıp sindirmeleri yönüyle de tüketicidir.

ARAŞTIRMA Çevrenizdeki üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlıları araştırarak aralarındaki beslen-

me şekillerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
Ekler bölümünde verilen öğrenci öz ve akran değerlendirme formlarını doldurunuz.
Araştırma raporu değerlendirme formunu dikkate alınız.

3.1.3. EKOSİSTEMDE MADDE VE ENERJİ AKIŞI

Ekosistemlerdeki besin zincirlerinde yer alan canlılar arasında bir denge vardır. Bu dengeyi üreticiler
besin üreterek, tüketiciler madde aktararak, ayrıştırıcılar da inorganik maddeleri doğaya geri kazandı-
rarak sağlar. Doğadaki madde döngüsünün devamlılığı için ayrıştırıcılara ihtiyaç vardır. Bitki ve hayvan
kalıntılarını parçalayan ayrıştırıcıların olmadığı bir ekosistemde canlılık uzun süre devam edemez.
Güneş ışığı, yeryüzündeki komünitelerin çoğunda ana enerji kaynağıdır. Fotosentetik ototrof can-
lıların güneş enerjisi sayesinde fotosentez yaparak ürettikleri organik maddeler, ekosistemde yer alan
ve güneş enerjisini doğrudan kullanamayan tüketiciler için besin ve enerji kaynağı olur (Görsel 3.13).
Fotosentetik ototroflar ürettikleri besinlerin bir kısmını kendi solunum ve metabolizmalarında kullanır.

Görsel 3.13: Fotosentez yapan üreticiler

! Sucul ekosistemlerdeki mikroskobik fotosentetik ototroflara fitoplankton, mikros-

kobik tüketicilere zooplankton denir.
DİKKAT

BİYOLOJİ 10 148