Page 45 - Biyoloji 10 | 3.Ünite
P. 45
2 GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI VE İNSAN GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI VE İNSAN
BÖLÜM
olarak hesaplanmıştır. Ekolojik ayak izi ile biyolojik kapasite arasındaki fark, kişi başına 0,9 kha’lık
ekolojik açığa işaret eder. Bu açık, insanın verdiği zararın, doğa tarafından karşılanamadığının bir gös-
tergesidir. Kişi başına düşen ekolojik ayak izi sabit olsa bile nüfus artışı kaynaklı olarak azalan biyolojik
kapasite, toplamda artan ekolojik ayak izini karşılayamaz hâle gelmektedir. Az gelişmiş ülkelerin ekolojik
ayak izi küçük, gelişmiş ülkelerin ekolojik ayak izi büyüktür. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)’nın 2012
yılına ait raporuna göre Türkiye’nin ekolojik ayak izi Grafik 3.1’de verilmiştir.
Kişi başına küresel hektar
4 Türkiye’nin
biyolojik
3,5 kapasitesi
Küresel
3
biyolojik
kapasite
2,5
Türkiye’de
2
üretimin
ayak izi
1,5
Türkiye’de
1 tüketimin
ayak izi
0,5
0 Yıllar
1961 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007
Grafik 3.1: Türkiye’nin biyolojik kapasitesi ve ekolojik ayak izi, 1961-2007
Bir kişi ya da bir topluluk tarafından tüketilen ürünlerin üretimi için kullanılan yenilenebilir doğal
kaynaklara tüketimin ekolojik ayak izi denir. Tüketimin ekolojik ayak izi, biyolojik kapasiteyi aşıyorsa
doğal kaynakların bir süre sonra yetersiz kalacağı anlamına gelir.
Bir ülke ya da bir coğrafi bölgede sağlanan biyolojik kapasitenin kullanımına üretimin ekolojik ayak
izi denir. Bir yerdeki üretimin ekolojik ayak izinin biyolojik kapasiteyi aşması, oradaki doğal kaynakların
sürdürüle bilir olmayan biçimde kullanılması demektir.
! Türkiye’deki tüketim düzeyi, ülkenin sürdürülebilir olarak ürettiği doğal kaynak miktarı-
nın (ulusal biyolojik kapasite) %100 üzerinde; dünya genelinde kişi başına düşen biyo-
lojik kapasitenin ise %50 üzerindedir. Dünyadaki herkes ortalama bir ABD vatandaşı
kadar doğal kaynak tüketirse yaklaşık 5 dünya kadar doğal kaynak yaratılması gerekir.
DİKKAT
Türkiye için bu değer 2 dünya kadardır.
BİYOLOJİ 10
179
