Page 36 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 1.Ünite

ETKİNLİK
9.
Gazap Üzümleri

... Küçük bir tarlayla geçimini sürdüren, otuz dönüm üstünde yaşayıp ölen, bu otuz dönümün
verdiğince doyan ya da aç kalan ailelerin önünde şimdi aylak aylak dolaşacakları bir batı var.
İş bulmak için dört dönüyorlar, yollardan insan seli akıyor, yol kenarındaki hendekler insanla
dolu. Arkadan sürekli insanlar geliyor. Büyük ana yollar kımıldayan insanlarla akıp gidiyor. Orta
ve güneybatı bölgelerinde henüz endüstrinin değiştiremediği, makinenin kalıplaştıramadığı, özel
ellerdeki makinenin güç ve tehlikesini henüz kavrayamamış, tarımla uğraşan basit bir halk yaşar.
Endüstrinin çelişkileri içinde yetişmemişlerdir. Endüstriyle gelen yaşamın saçmalıklarını anlaya-
cak kadar akılları dinçtir henüz.
Ve sonra birdenbire makineler onları söküp attı, yollara döküldüler... Ve göçmenler yollarda
akıp gidiyor, açlıkları gözlerinden taşıyor, tüm gereksinimleri gözlerinden okunuyor. Ne bir düzen-
leri ne bir kavgaları var, yalnızca gereksinim duydukları şeyler ve bir de sayıları var. Bir kişilik iş
oldu mu on kişi dövüşüyordu bu iş için... Hem de daha düşük bir ücret için dövüşüyorlardı. O herif
otuz sente çalışırsa ben yirmi beş sente çalışırım.
O yirmi beş alırsa ben yirmiye yaparım.
Hayır, ben yaparım, ben açım. On beşe yaparım. Boğaz tokluğuna çalışırım. Çocuklar. Ah,
çocukları bir göreceksiniz. Küçük küçük çıbanlar çıkartıyorlar, koşup oynayacak hâlleri kalmadı.
Dökülen meyvelerden verdim, deli gibi atıldılar. Ben, ben küçük bir parça et için çalışırım.
Ve işte bu iyiydi, çünkü ücretler düşüyor, fiyatlar hep aynı yükseklikte kalıyordu. Büyük toprak
sahipleri çok memnundular, daha çok insan getirtmek için daha çok el ilanları gönderdiler. Ve
ücretler düştükçe düştü, fiyatlar hep aynı yükseklikte kaldı. Çok geçmez, yeniden kölelerimiz
olacak.
Şimdi, büyük toprak sahipleriyle şirketler yeni bir yöntem bulmuşlardı. Büyük toprak sahibi bir
konserve fabrikası satın alıyordu. Armutlar, şeftaliler olunca meyvenin fiyatını maliyetinin altına
indiriyordu. Böylelikle bir konserve fabrikası sahibi olarak kendi kendinden meyveyi düşük fiyatla
almış oluyor, konservelerin fiyatını ise yüksek tutup büyük kâra geçiyordu. Konserve fabrikaları
olmayan küçük toprak sahipleri topraklarını yitirmeye başladılar. Onların topraklarını büyük top-
rak sahipleri, bankalar, konserve fabrikaları olan şirketler kapıyordu. Zamanla çiftlikler azaldı. Bir
süre sonra küçük çiftçiler kentlere gittiler, kredilerini yitirdiler, dostlarını, akrabalarını yitirdiler. Ve
sonra onlar da yollara döküldüler. Yollar iş için çılgına dönmüş, gözünü kan bürümüş insanlarla
doldu.
Bankalar, şirketler kendi sonlarını hazırlıyorlardı ama farkında değillerdi. Tarlalar verimliydi
oysa yollar açlıktan kıvranan insanlarla doluydu. Tahıl ambarları doluydu ama yoksul halkın ço-
cukları kemik hastalıkları çekiyor, yetersiz beslenmekten sivilceler çıkartıyorlardı. Büyük şirketler
açlıkla öfke arasındaki çizginin çok ince bir çizgi olduğunu bilmiyordu. Ücretlere ödenecek para
gaza, silaha, ajanlara, casuslara, kara listelere ve silah kullanma çalışmalarına gidiyordu. Yollar-
da insanlar karıncalar gibi gidiyor, iş ve yiyecek arıyorlardı. Öfke mayalanmaya başlıyordu.
John Steinbeck, Gazap Üzümleri (1939).
Gazap Üzümleri; John Steinbeck, Gazap Üzümleri, çev.Rasih Güran, İstanbul, 1968.

Yukarıdaki metne göre yazarın dönemin sosyal ve ekonomik şartlarına dair tespitlerini
tartışınız.

46