Page 17 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri

Açık Uçlu Sorular

Aşağıda yer alan metni okuyarak soruları cevaplayınız.

ÖDEV

Herkesin kabul etmesi gerekir ki, bir yasa ahlâk yasası olarak geçerli olacaksa, yani bir yükümlülük nedeni olacaksa,
mutlak zorunluluk taşımalıdır.

Yapılabildiği yerde iyilik yapmak ödevdir; üstelik öylesine duygudaşlığa eğilimli ruhlar vardır ki, onları harekete ge-
tiren boş gurur ya da çıkar gibi başka bir neden olmaksızın da, çevrelerine sevinç yaymaktan ve kendi eserleri olan
başkalarının memnunluğundan zevk alırlar. Ama sanırım ki, böyle bir durumda bu tür bir eylem, nice ödeve uygun,
nice sevimli olursa olsun, hiçbir hakikî ahlâksal değer taşımaz, (…) Çünkü maksim, —böyle eylemleri eğilimden dola-
yı değil, ödevden dolayı yapmak anlamında - ahlâksal içerikten yoksundur. Varsayalım ki, o insansever kişinin ruhsal
dünyası başkalarının alınyazısına bütün duygudaşlığını söndüren kendi acılarıyla bulutlanmış olsun, sıkıntı içinde
olan başkalarına iyilik yapma olanağı hep elinde olsun, ama kendi sıkıntısıyla başı yeterince dertte olduğundan
başkalarının sıkıntısı onu duygulandırmasın; ve şimdi, hiçbir eğilim onu buna itmeden, bu ölümsü duyarsızlığından
kendini çekip çıkarsın ve eylemi, hiçbir eğilim duymadan, yalnız ve yalnız ödevden dolayı yapsın; işte o zaman ilk
defa eylemi hâlis ahlâksal değerini taşır.

Karakterin ahlâksal olarak ve eşsiz bir şekilde yüksek olan değeri, işte tam burada, yani eğilimden dolayı değil,
ödevden dolayı iyilik yapmasında ortaya çıkar.(…) Ödev, ödev olarak, her deneyden önce, istemeyi a priori neden-
lerle belirleyen akıl idesinde bulunur. (…) Eylemin içeriğiyle ve ondan çıkacak sonuçla ilgili değil, biçimiyle ve onu
ortaya çıkaran ilkeyle ilgilidir; ve bu eylemde özce iyi olan niyettir, ortaya çıkan sonuç ne isterse olsun olabilir. Ödev,
eylemin pratik-koşulsuz zorunluluğu olmalıdır; bu yüzden, her akıl sahibi varlık için (ki bu buyruğun ancak onunla
ilgili olması söz konusu olabilir) geçerli ve yalnızca bunun için her insan istemesi için bir yasa olmalıdır. (…) Eylemi-
mizin bir maksiminin genel bir yasa olmasını isteyebilmemiz gerekir.

Kant’ın Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi adlı yapıtından derlenmiştir.

1) Kant’a göre bir eylemin ödeve uygun olmasını belirleyen koşullar nelerdir?

.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….................................................................................................
2) Her durumda herkes için geçerli olan ahlaki ilkelerin olması sizce mümkün müdür? Fikrinizi Kant’ın ödev kavramı

ile ilişkilendirerek ya da karşılaştırarak, gerekçeleri ile belirtiniz.
...……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..............................................................................................
3) Sizce, eylemlerin “genel bir yasa olarak istenebilmesi” ne anlama geliyor olabilir? Kendi vereceğiniz bir örnek ile
açıklayınız.

.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….................................................................................................
4) Çok sevdiğiniz yakın bir arkadaşınızın çok hastalandığını ve sınavlarına çalışamadığını varsayalım. Sizin de sınavlara çok

iyi hazırlandığınızı düşünelim. Böyle bir durumda sınav esnasında arkadaşınıza, yasak olduğu halde, yardım edip etmeye-
ceğinizi ve bu davranışınızın sebebini belirtiniz. Sergileyeceğiniz davranışınızın ve sebebinizin ödeve uygun olup olmaya-
cağını değerlendiriniz.
.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….................................................................................................

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 17 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ