Page 17 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri 8

Açık Uçlu Sorular-V

Aşağıda yer alan metni okuyarak soruları cevaplayınız.

SÜRE VE SEZGİ

Bergson’a göre süre, ya yaratmadır veya hiçbir şey değildir.
Başka bir ifadeyle süre, sürekli yaratılış, yeniliğin kesiksiz
fışkırışı olarak ne ise kendini o şekilde gösterecektir. Süre,
evrende her an devam eden oluş ya da yaratımdır. Kısaca ev-
renin daima yenilenmesi ve değişmesidir.

Bergson’a göre şuur süreyi tam olarak algılayamaz. Fakat
sürenin evrende yaptığı oluşumları ve değişiklikleri fark
edecektir.

Bergson için sezgi yüksek bilgi türü olan sezgi zekâdan ve
duyudan üstündür. Sezgi metafizik bir deneydir. Gerçek me-
tafizik sezgi aracılığıyla hayatın akışına girerek realiteyi içinden kavrar. Sezgi yoluyla düşünme, süre içre düşün-
medir. O zihinsel süreyi ve bu öz değişikliği kavrayandır. Bergson’un sezgisi kâinatı ve her şeyi aracısız anlama ve
kavrama yetisidir. Belli adımlar sonucunda gerçekleşen metafizik sezgi, bir nesneyi bütünlüğünde, somutluğunda,
canlılığında hareketliliğinde bize kavratacak olan sezgidir.

Bilincin, doğrudan doğruya kavramakta ve aydınlatmakta yetersiz kalması sonucunda bütün benliğimizi saran sez-
gi, bulutlar arasında saklanmış güneş gibi çıka gelir ve bizi sönmeyen, daima ışıldayan ışığıyla aydınlatır.

Ayşe EROĞLU’nun SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi-Sosyal bilimler dergisinde yayımlanmış
Henri Bergson’da Bilinç Sezgi İlişkisi adlı makalesinden derlenmiştir.

1) Bergson’un bilgi anlayışının temelini oluşturan kavramlardan biri olan “süre” kavramı ile ilgili neler söyleyebilir-

siniz? Süre kavramı Bergson’un bilgi görüşü için neden önemli olabilir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..............................................................................................

2) Metne göre insanı bilgiye götüren en önemli kaynak, yeti nedir? Bu konuda ne düşündüğünüzü gerekçeleri ile

açıklayınız.
...……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..............................................................................................

3) Bergson’un sezgiyi akıl ve duyudan üstün tutma sebebi ne olabilir?
.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….................................................................................................

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 17 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ