Page 13 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri 8

Açık Uçlu Sorular-I

Aşağıda yer alan metni okuyarak soruları cevaplayınız.

BİLİM

Olağan bilim, yani çoğu bilim insanının kaçınılmaz olarak hemen
hemen tüm zamanını içinde harcadığı etkinlik, bilim topluluğunun
dünyanın gerçekte nasıl olduğunu bildiği varsayımı üzerine kurulu
bir tanımdır.
Bir doğa biliminin gelişiminde herhangi bir topluluk ya da birey,
sonraki kuşak bilim insanlarının çoğunluğunu kendine çekebilecek
düzeyde bir sentez yaratabildikleri zaman, diğer eski okullar yavaş
yavaş ortadan yok olurlar. Yeni paradigma beraberinde, bilim alanı-
nın yepyeni ve daha katı bir tanımını getirdiği için, çalışmalarını bu
yeni tanıma uydurmayı beceremeyen ya da uydurmak istemeyenler
ya tek başlarına devam etmek ya da başka bir çevreye bağlanmak
zorundadır.
Yerleşik kullanımı ile paradigma, kabul görmüş olan bir model ya da ör-
nektir. Paradigmalar, bilim topluluğunun son derece önemli olduğuna
karar verdiği bazı can alıcı sorunları çözümlemekte rakiplerinden daha
başarılı oldukları için sonraki üstün konumlarına ulaşabilmişlerdir.
Bilimsel araştırmanın sürekli olarak ortaya çıkardığı yeni ve beklenmedik görüngülerle karşılaşmaktayız. Keşif,
bir aykırılığın farkına varılması ile başlar, yani doğanın, olağan bilimi yöneten paradigma kaynaklı beklentilere
herhangi bir şekilde aykırı düştüğünün anlaşılması gerekmektedir. Bilimsel keşiflerin hepsi de paradigma deği-
şikliklerine neden olmuşlar ya da böyle bir değişikliğe katkıda bulunmuşlardır. Yaşanan yeni paradigmaya geçiş
bilimsel bir devrimdir.

Thomas S. Kuhn’un Bilimsel Devrimlerin Yapısı adlı eserinden derlenmiştir.

1) Paradigma nedir? Bilimsel alanda neden önemlidir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..............................................................................................

2) Metne göre bilimsel kuramlar değişime kapalı mıdır? Siz de metindeki görüşe katılıp katılmadığınızı gerekçeleri-
niz ile belirtiniz.
...……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..............................................................................................

3) Metinde geçen "Topluluk ya da birey, sonraki kuşak bilim adamlarının çoğunluğunu kendine çekebilecek düzeyde bir
sentez yaratabildikleri zaman, diğer eski okullar yavaş yavaş ortadan yok olurlar." ifadesi ile bilimsel bir kuramın

kabul görmesinde önemi vurgulanan ölçüt ne olabilir? Değerlendiriniz.
.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….................................................................................................

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 13 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ