Page 20 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

2. Türkiye’de Toprakların Kullanımı
Sulak Mera
Türkiye'de topraklar; tarımsal üretim, sanayide ham alanlar %18,6
madde ihtiyacının karşılanması, hayvancılık ve ormancılık %1,4
gibi birçok faaliyet alanında kullanılır (Harita 1.18).
Topraklarımızdan en yaygın şekilde tarımsal faaliyetler- Orman
de (%31,1) yararlanılmaktadır (Grafik 1.7). Toprak çeşitliliğin Diğer %28,6
fazla olması yetiştirilen tarımsal ürün çeşitliliğini etkile- %20,3
miştir. Sulama imkânının olduğu alanlarda sulu tarım yapı-
lırken bu imkânın olmadığı alanlarda ise kuru tarım yapıl-
maktadır. Kuru tarım yapılan bazı alanlarda verim kalitesi Tarım
açısından topraklar belli zamanlarda ekilmeyerek dinlen- %31,1
dirilmektedir.
Grafik 1.7: Türkiye'de toprakların kullanım alanları
bakımından dağılımı

BULGARİSTAN KARADENİZ GÜRCİSTAN

YUNANİSTAN ERMENİSTAN

MARMARA
DENİZİ
N.Ö.C.

İRAN

EGE DENİZİ SURİYE IRAK

Otlak çayır alanları
K Tarım alanları
AKDENİZ
Ormanlık alanlar
0 100 200 KKTC Bağlık bahçelik alanlar
km GKRY Endüstriyel tarım alanları
Harita 1.18: Türkiye’de topraklardan yararlanma (Atalay İ., 2015)

Tarım toprakları ile bu topraklarda yetiştirilebilecek en uygun ürünler arasın da doğrudan bir ilişki var-
dır. Patates, soğan ve şeker pancarı gibi toprak al-
tında gelişen yumrulu bitkiler; yumuşak ve kumlu
bir özelliğe sahip olan alüvyal ve regosol topraklarda
daha iyi yetişir. Dağların yamaçlarında oluşan ve su
geçirgenliği yüksek olan kumlu, çakıllı kolüvyal top-
raklar meyve tarımı açısından oldukça elverişlidir.
Rize çevresinde yıkanmış asitli orman toprakları çay
tarımı, özellikle Akdeniz ve Ege Denizi kıyılarında
görülen terra rossa toprakları da turunçgil ve zeytin
yetiştiriciliği açısından en uygun yapıyı teşkil etmek-
tedir. Tarımsal potansiyelin en yüksek olduğu alüvyal
topraklarda mısır, ayçiçeği, yer fıstığı, şeker pancarı,
pamuk ve soya fasulyesi gibi ürünler yetişebilirken
bozkır topraklar ise tahıl tarımına daha uygundur Görsel 1.151: Toprağın tarımda kullanılması
(Görsel 1.151).
120