Page 24 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcük veya sözcükleri yazınız.

1. Bitki ve hayvan artıklarının ayrışarak toprağa karışması ile oluşan ve organik madde olarak bilinen toprağın
en önemli kısmına …………………...……. denir.
2. Kayaçların günlük sıcaklık farkından dolayı fiziksel (mekanik) olarak parçalanması olayı en çok ………………….
ikliminde gerçekleşmektedir.
3. Taban su seviyesinin yüksek ve drenajın yetersiz olduğu alanlarda su altında oluşan topraklara
……………………. topraklar denir.
4. Kolüvyal toprakları oluşturan kumların sel suları ve yer çekiminin etkisiyle taşınması sonucu geriye kalan
iri malzemeden oluşan topraklara ……………………. topraklar denir.
5. Türkiye'de toprak çeşitliliğini etkileyen en önemli faktörlerden biri .......................................... çeşitliliğidir.

B) Aşağıdaki tabloda verilen toprak türleriyle bu toprakların yaygın olarak görüldüğü ülkeleri eşleştiriniz.

6. Toprak Türü Ülke
a Terra rossalar Kanada

b Kahverengi orman toprakları Brezilya
c Podzol topraklar İran
ç Kahverengi step toprakları Endonezya

d Çöl toprakları İzlanda
e Tundra toprakları Mısır
Yemen

Hırvatistan
Kongo
Yeni Zelanda

C) Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını soruların altında yer alan boşluklara yazınız.
(mm) A iklimi (°C) (mm) B iklimi (°C)
350 350 350 350 30 200 350 30 30 40 30
30
YAĞIŞ SICAKLIK YAĞIŞ SICAKLIK YAĞIŞ SICAKLIK YAĞIŞ SICAKLIK
300 300 300 300 25 300 25 25 35 25
25
160
30
250 250 250 250 250
20 20 20 20 25 20
120
200 200 200 200 200
15 15 15 15 20 15
150 150 150 150 10 80 150 15
10
100 100 100 100 100 10 10 10 10
40
5
50 5 5 5 5 5
50 50 50 50
0 0 0 0
0 O Ş M 0 N M H T A E E 0 0 K A O Ş M 0 0 N M H T A E E 0 K A 0
E
M
M
O Ş M N M H T O A Ş E Aylar E N K M A H TO AŞ EM EN KM AH T O A Ş Aylar E N K M A H T A E E K A
Yukarıdaki grafiklerde bazı iklimlere ait aylık ortalama sıcaklık ve yağış değerleri gösterilmiştir. Bu
grafiklere bakarak 7, 8 ve 9. soruları cevaplayınız.
7. Grafiklerde sıcaklık ve yağış özellikleri verilen iklimlerde yaygın olarak görülebilecek toprak türleri han-
gileridir?
8. Hangi iklim bölgesinde yer alan topraklarda tuz ve kireç birikimi daha fazladır? Sebebini açıklayınız.
9. Sadece iklim özellikleri dikkate alındığında hangi iklim bölgesinin toprakları tarıma daha elverişlidir? Se-
bebini açıklayınız.
124