Page 33 - Coğrafya 10 | 1.Ünite
P. 33

10. Sınıf
                                                         BİTKİLER
                                                                                                                  133

                                                               Garig (frigana), makilerin tahrip edilmesi ile or-
                                                             taya çıkan, kısa boylu ve seyrek çalı topluluğudur.
                                                             Kurakçıl özelliğe sahip, fakir ve cılız çalı topluluğu
                                                             olan  garigler;  lavanta,  kekik,  funda,  süpürge  çalısı,
                                                             yasemin, tüylü laden gibi türlerden oluşur (Görsel
                                                             1.164).
                                                               Psödomaki  (yalancı  maki),  orta  kuşağın  nemli
                                                             iklim bölgelerinde yaprak döken ormanların tahrip
                                                             edilmesi sonucu ortaya çıkan ve genellikle kışın yap-
                                                             raklarını  döken  çalılara  denir.  Psödomakiler;  kışın
                                                             yaprağını döken kızılcık, böğürtlen, yabani elma, ya-
                                                             bani erik, üvez, fındık ile yaprağını dökmeyen sandal,
          Görsel 1.164: Garig bitki topluluğu                defne, akçakesme ve kocayemiş gibi maki türlerin-
                                                             den oluşur.
             Ot Formasyonu
            Sıcaklık, yağış koşullarının ağaç ve çalı yetişmesini engellediği alanlarda veya ormanların tahrip edilmesi
         sonucu oluşup belli dönemlerde görülen yağışlara bağlı olarak yetişen bitkilerdir. Ot toplulukları, doğal şart-
         lara bağlı olarak oluşabileceği gibi ormanların tahrip edilmesi sonucu da oluşabilir. Başlıca ot toplulukları
         şunlardır:


            Savanlar,  tropikal  iklim  bölgesinin  bitki  örtüsü
          olup her iki yarım kürede yaklaşık 10°-20° enlemleri
          arasında özellikle Güney Amerika (Brezilya, Venezu-
          ela, Peru, Kolombiya, Bolivya) ve Afrika'nın orta ke-
          simleri (Kenya, Sudan, Çad, Nijerya, Mali,  Moritan-
          ya, Etiyopya) ile Hindistan'ın iç kesimlerinde görülür
          (Görsel  1.165).  Bu  uzun  boylu  otlar,  yaz  yağışlarıyla
          yeşerirken kışın yaşanan kuraklıkla da sararır. Ayrıca
          savan bölgelerinde yer alan akarsu vadileri boyunca
          yetişen ormanlara galeri ormanları adı verilir.


                                                              Görsel 1.165: Savan

                                                               Bozkır (step), orta kuşakta yağış miktarının ağaç
                                                             yetişmesine imkân vermeyecek kadar az olduğu yarı
                                                             kurak  iklim  bölgelerinde  görülen  seyrek  ve  cılız  ot
                                                             topluluğudur. Bozkırların görüldüğü alanlarda yıllık
                                                             yağış miktarı 250-400 mm arasındadır. Step bölge-
                                                             sinin bitkileri, kökleri derine inmiş kurakçıl otlardır.
                                                             Bu otların başlıcaları; geven, yavşan otu, çoban yas-
                                                             tığı,  gelincik,  sığırkuyruğu,  ada  çayı,  üzerlik,  çayır
                                                             üçgülü, kılıç otu ve çakır dikenidir. Kuzey Amerika’da
                                                             bu ot topluluklarına preri denir. İlkbahar yağışlarıyla
                                                             yeşerip yaz kuraklığıyla sararan bozkırlar, orta kuşak
                                                             karalarının deniz etkisinden uzak alanlarında yaygın
                                                             olarak görülür (Görsel 1.166).
          Görsel 1.166: Bozkır


             BİLGİ HAVUZU

               Kurak bölgelerde orman örtüsünün tahrip edilmesiyle ortaya çıkan bozkırlara antropojen bozkır
            denir. Bu otların bulunduğu alanlarda yer yer ağaçlara da rastlanabilir.

                                                                                                              133
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38