Page 34 - Coğrafya 10 | 1.Ünite
P. 34

DOĞAL SİSTEMLER






               Çayır, orta kuşak karasal ikliminin yarı nemli sa-
            halarında  veya  yüksek  dağlarda  orman  üst  sınırın-
            dan  sonra  yaygın  olarak  görülür.  Çayırlar,  yazların
            serin  ve  yağışlı  geçtiği  alanlarda  mevsim  boyunca
            yeşil kalan ve bozkırlardan daha gür olan ot toplu-
            luğudur. Orman üst sınırından sonra yetişen çayır-
            lara dağ çayırları (alpin çayırlar) adı da verilmektedir
            (Görsel 1.167).



                                                                 Görsel 1.167: Alpin çayırlar


                                                                  Tundra, kışların çok soğuk ve toprağın donmuş
                                                               hâlde olduğu tundra iklim bölgesinde görülen soğu-
                                                               ğa dayanıklı otsu bitki topluluğudur. Yazın sıcaklığın
                                                               artması ile toprağın üst kısımları çözülür ve tundra
                                                               adı verilen ot, yosun ve yer yer çalılardan oluşan bit-
                                                               kiler ortaya çıkar. Düşük sıcaklıktan dolayı bu bölge-
                                                               de ağaçlara rastlanmaz. Tundra bitki örtüsü, Kuzey
                                                               Yarım Küre'de tayga ormanları ile buzullar arasında
                                                               yaygın olarak görülür. Güney Yarım Küre'de ise ka-
                                                               raların az alan kaplaması nedeniyle tundraların yayı-
                                                               lış alanı sınırlıdır (Görsel 1.168).
             Görsel 1.168: Tundra

               Çöl Formasyonu
               Geniş  kum  örtüleri  veya  kayalıklarla  kaplı  olan
            çöllerde yıllık yağış miktarı 200 mm'nin altındadır.
            Bu formasyon; çalılar, kaktüsler ve çok seyrek olarak
            da kurakçıl otlardan oluşur.
               Kuraklığa uyum sağlayabilmeleri amacıyla çöl bit-
            kilerine bünyelerinde su depolama, gelişmiş bir kök
            sistemine sahip olma, küçük yapraklı veya dikenli bir
            yapıda  olma  gibi  birtakım  özellikler  verilmiştir.  Bu
            bitkiler, dönenceler çevresindeki veya orta kuşağın
            denizden uzak iç kesimlerinde yer alan çöllerde gö-
            rülür (Görsel 1.169).
                                                                Görsel 1.169: Çöl bitkileri

               BİLGİ HAVUZU

                                                                      Huacachina (Huakacina) Vahası / Peru




                Çöllerde vaha adı verilen yer altı suları bakımın-
             dan zengin, hurma ve palmiye ağaçlarının bulunduğu
             alanlar yer almaktadır.





        134
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39