Page 12 - Coğrafya 10 | 2.Ünite

BEŞERÎ SİSTEMLER

C DÜNYADA NÜFUSUN DAĞILIŞI
Nüfusun dünya genelindeki dağılışı her yerde eşit değildir. Bazı yerler sık, bazı yerler seyrek nüfuslu iken
bazı yerlerde ise nüfus bulunmamaktadır. Nüfusun yeryüzüne dağı lışında etkili olan faktörler doğal ve beşerî
olmak üzere ikiye ayrılır (Şema 2.1).
Dünyada Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler

Doğal Faktörler Beşerî Faktörler

• İklim • Tarihî Faktörler
• Yeryüzü Şekilleri • Tarım
• Toprak Yapısı • Sanayi
• Kara ve Denizlerin Dağılışı • Madencilik
• Su Kaynakları • Turizm
• Ulaşım
Şema 2.1: Dünyada nüfusun dağılışını etkileyen faktörler • Ticaret
Doğal Faktörler
İnsanoğlunun her geçen gün artan bilgi birikimi ve bu sayede yaşanan teknolojik gelişmeler, doğal fak-
törlerin nüfusun dağılışındaki belirleyici etkisini azaltmıştır. Örneğin günümüzde bazı çöllerde tarım yapı-
labilmekte, soğuk ya da sıcak iklim bölgelerine uygun konutlar inşaa edilebilmektedir. Yaşanan bu gelişme-
lere rağmen nüfusun dağılışında doğal faktörlerin en
önemli etkiye sahip olduğunu söylemek mümkündür.
İklim: Tarım, sanayi ve hizmetler sektörü gibi
ekonomik faaliyetlerle insanların yaşam şartlarını
etkileyen en önemli faktörlerden biri iklimdir. Bu
nedenle insan yaşamı açısından elve rişli şartların
oluştuğu ılıman iklim bölgelerinde nüfusun yoğun-
laştığı görülmektedir. Asya Kıtası'nın doğu, güney ve
güneydoğu kıyıları (Çin, Hindistan, Bangladeş ve Ja-
ponya gibi ülkeler), Avrupa Kıtası'nın büyük bir kısmı
ve ABD'nin doğu kıyıları yoğun nüfuslu alanlara ör-
nek gösterilebilir (Görsel 2.8).
Sıcaklık, yağış ve kuraklığın çok fazla olduğu veya
aşırı soğukların görüldüğü bölgeler, yerleşmeye uy- Görsel 2.8: Shanghai (Şanghay) / Çin
gun olmadığı için seyrek nüfusludur. Çöller, ku tup bölgeleri ve ekvatoral bölgede 1000 metre yükseltinin
altındaki yerler seyrek nüfuslu alanlardır. Şiddetli kuraklık ve yüksek sıcaklık nedeniyle dönenceler civarın-
daki karaların iç ke simleri (Kuzey Afrika-Sahra Çölü, Arabistan Yarımadası, Avustralya’nın orta ve batısı vb.)
ile Orta Asya'daki çöl bölgeleri (Karakum, Kızılkum, Gobi ve Taklamakan çölleri) seyrek nüfuslu alanlar hâline
gelmiştir (Görsel 2.9).

Görsel 2.9: Morocco (Morako) / Fas

168