Page 8 - Coğrafya 10 | 2.Ünite

BEŞERÎ SİSTEMLER

Somali'ye göre nüfus artış hızının oldukça düşük
olduğu Almanya'da da bu durumun oluş turduğu bazı
olumlu ve olumsuz sonuçlar söz ko nusudur. Örne-
ğin nüfus artış hızının az olmasından dolayı eğitim,
sağlık ve ulaşım gibi hizmetler daha kalitelidir. Bu
bağlamda anne ve bebek ölüm oranlarının oldukça
düşük olduğu ülkede nüfusun temel ihtiyaçları kar-
şılandığı için daha çok sanayi yatırımlarına ağırlık
verilmiştir. Nüfus artış hızının düşük olması Almanya
için bazı olumsuzlukları da beraberinde getirmekte-
dir. Bu açıdan bakıldığında ülkede yaşlı nüfus oranı
fazla, genç nüfus oranı ise azdır (Görsel 2.3). Yaşlı
ve emekli nüfus oranının fazlalığı ekonomi üzerinde Görsel 2.3: Almanya'da yaşlı nüfus oranı yüksektir.
baskı oluşturmaktadır. Çalışma çağındaki nüfusun
azalması, gelecekte iş gücü yetersizliğine; bu da ülkenin dışarıdan göç almasına neden olur. Nitekim Alman-
ya, 1950'li yıllardan itibaren dünyanın farklı ülkelerinden işçi göçü talebinde bulunmuştur.
Gelişmiş ülkelerde doğal nüfus artışının az olması, zamanla aktif nüfus miktarının da azalmasına neden
ol ur. Bu açıdan aktif nüfusa olan ihtiyaç başka ülkelerden göç yoluyla giderilmeye çalışılmaktadır. Göç yoluy-
la gelen insan lar, zamanla bu tür gelişmiş ülkelerin vatandaşlığına geçerek gerçek nüfus artışında etkili olur.
Gelişmemiş ülkelerde ise doğal nüfus artışı fazla olduğundan aktif nüfusun büyük bir kısmı işsizdir. Dolayı-
sıyla bu işsiz nüfus iş bulmak amacıyla baş ka ülkelere göç etmektedir. Bu durum, gelişmemiş ülkelerin gerçek
nüfus artış hızlarının doğal nüfus artış hızlarından düşük olmasına neden olmaktadır (Tablo 2.1).

Tablo 2.1: Somali ve Almanya Nüfusunun Bazı Özellikleri (Dünya Bankası, 2015)
Özellik Somali Almanya

Nüfus miktarı 11 079 000 80 682 000

Kişi başına düşen millî gelir 131 $ 47 966 $

Doğal nüfus artış hızı ‰32,1 ‰-2,4

Gerçek nüfus artış hızı ‰28,6 ‰2

Ortalama kadın ve erkek ömrü (yıl) 56-53,5 83,1-78,2

(%) Şehir Kır Şehir ve kır nüfusu, bir ülkenin gelişmişlik seviyesi ile
100 doğrudan ilişkilidir. Gelişmiş ülkelerde nüfusun çoğunluğu
90 %14 %77
%46 şehirlerde, az gelişmiş ülkelerde ise kırsal kesimlerde ya-
80
şamaktadır. Böyle bir durumun yaşanmasına sanayileşme
70
60 ve hizmet koşullarının yoğun olduğu şehirlere kırsaldan
gelen göç dalgası neden olmuştur. Tarımsal faaliyetlerin
50
40 ön planda olduğu az gelişmiş ülkelerde kırsal nüfus şehir
30 nüfusuna göre daha fazladır. Günümüzde dünya nüfusu-
20 nun yaklaşık %54'ü şehirlerde, %46'sı da kırsalda yaşa-
10 %54 %86 %23 maktadır. Gelişmiş bir ülke olan İsveç'te şehir nüfusuna ait
0 oran %86'lara ulaşmışken az gelişmiş bir ülke olan Çad'da
Dünya İsveç Çad
ise bu oran %23'ler civarındadır (Grafik 2.5).
Grafik 2.5: Şehir ve kır nüfusunun dağılımı
(Dünya Bankası, 2015)

164