Page 13 - Coğrafya 10 | 2.Ünite

10. Sınıf
NÜFUS

Yeryüzü Şekilleri: Dağlık ve engebeli alanlar, in-
san faaliyetlerinin çoğunu güçleştirdiği için seyrek
nüfuslanmıştır. Ayrıca yükseltinin artmasına bağ-
lı olarak azalan sıcaklıklar, bu tür yerlerde nüfusun
seyrekleşmesinde etkili olmuştur. Alp Dağları (Avru-
pa), Himalayalar, Tibet ve Pamir platoları (Asya) ile
Kayalık ve And dağları (Amerika) nü fusun seyrekleş-
tiği alanlara örnek verilebilir (Görsel 2.10). Buna kar-
şılık sıcaklığın etkisinden dolayı ekvatoral bölgede
nüfus yüksek kesimlerde yoğunlaşmıştır. Yükselti ve
engebenin az olduğu alanlarla deniz seviyesine yakın
yerlerde ise genellikle nüfusun yoğunlaştığını gör-
mek mümkündür. Görsel 2.10: Himalayalar / Nepal

Toprak Yapısı: Verimli tarım topraklarının bulun-
duğu alanlar (Nil Deltası, Mezopotamya Ovası vb.)
sık nüfuslu iken tarıma elverişli olmayan topraklar
(çöl ve tundra toprakları gibi) ise seyrek nüfusludur
(Görsel 2.11).

Görsel 2.11: Yamal Yarımadası (Sibirya / Rusya)
Kara ve Denizlerin Dağılışı: Yeryüzünün büyük
bir kısmını kaplayan su yüzeyleri (okyanus, deniz,
göl, batalık vb.), nüfusun dengeli olarak dağılışını
engellemektedir (Görsel 2.12). Ancak bazı bölgeler-
de su yüzeylerine yapılan meskenlerde az da olsa
nüfus bulunmaktadır.
Karaların daha fazla alan kapladığı Kuzey Yarım
Küre, Güney Yarım Küre'ye göre daha fazla nüfu-
sa sahiptir. Bu açıdan bakıldığında dünya nüfusu-
nun yaklaşık %90'lık kısmının Kuzey Yarım Küre'de
yaşa dığı görülmektedir.
Görsel 2.12: Southern Gold Coast (Sodırn Gold Kost) / Avustralya

Su Kaynakları: Tarihsel süreçte ilk yerleşmelerin
genellikle su kaynaklarına yakın yerlere kurulduğu
görülür. Bu tür bölgeler, günümüzde de nüfusun sık-
laştığı alanlar arasında yer almaktadır. Ganj, İndus,
Nil gibi akarsuların çevresi, tarımsal faaliyetler ve
zengin su potansiyeli açısından nü fusun yoğunlaştı-
ğı yerlere örnek verilebilir (Görsel 2.13). Yeterli sevi-
yede su kaynağının bulunmadığı karasal iklim bölge-
leriyle çöllerde ise nüfusun seyrekleştiğini söylemek
mümkündür.

Görsel 2.13: Kahire / Mısır

169