Page 29 - Coğrafya 10 | 4.Ünite

ÇEVRE VE TOPLUM

Salgın Hastalıklar
Salgın hastalıklar çok yaygın görülen biyolojik
afetlerin başında gelmektedir. Zararlı mikroorga-
nizmaların (virüs, bakteri vb.) neden olduğu bu has-
talıklar, belirli dönemlerde birçok insanın hayatını
kaybetmesine neden olmuştur. Örneğin 14. yüzyılda
veba salgını sonucu Avrupa nüfusunun yaklaşık üçte
biri (50 milyon civarı) hayatını kaybetmiştir. Az ge-
lişmiş ve gelişmek te olan ülkelerde daha yaygın olan
salgın hastalıklar, son yüzyıl a bakıldığında Afrika ve
Asya ülkelerinde daha fazla görülmektedir (yaklaşık
%80). Özellikle nüfusun ve nüfus yoğunluğunun faz-
la olduğu Güneydoğu Asya ülkelerinde salgın hasta-
lıkların yayılma hızı fazla olduğu için bu salgınlarda
yaşamını yitiren insan sayısı da oldukça yüksektir Görsel 4.30: Ebola virüsü kontrol noktası (Çin)
(Görsel 4.30).
Günümüzde birçok ülkede salgın hastalıklarla mücadele konusunda önemli çalışmalar yürütülmektedir.
Bu çalışmalardan biri olan aşılar ayrı bir öneme sahiptir. Örneğin solunum ve dokunma yoluyla bulaşan çi-
çek hastalığı, geliştirilen aşının insanlara uygulanması sonucunda 1979 yılında yok denecek kadar azalmıştır.
Geçmişte milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olan verem, tifo, kolera, çiçek, sıtma, kuduz gibi
hastalıklar bugün uygulanan ilaç ve aşı tedavileriyle tehdit olmaktan çıkmış durumdadır.

BİLGİ HAVUZU

1900-2013 yılları arasında çeşitli bulaşıcı hastalıklar sonucu hayatını kaybeden ve bu hastalıklardan
etkilenen insan sayısı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Hastalık Adı Can Kaybı Etkilenen İnsan Sayısı
(Milyon) (Milyon)
Akut solunum yolları enfeksiyonları (grip, zatürre vb.) 4,1 248
Diyare hastalıkları (kolera, tifo, dizanteri vb.) 3 1800
Tüberküloz 2,7 8,8
Sıtma 2 500

Kızamık 1,2 45
Hepatit B 1 2,2
HIV / AIDS 0,7 2,3
Toplam 14,7 2606,3

Türkiye'de Salgın Hastalıklar

Türkiye, coğrafi konumundan dolayı salgın hasta-
lıkların yaygın olarak görülebileceği riskli bir bölge-
de yer almaktadır. Bu bağlamda geçmiş dönemlerde
başta sıtma olmak üzere çok farklı salgın hastalıklarla
karşılaşılmıştır. Cumhuriyet Dönemi'nde özellikle de
1950'den sonra bulaşıcı hastalıklarla mücadele kap-
samında yapılan çalışmalarla önemli mesafeler kat
edilmiştir. Günümüzde hepatit B, kızamık ve Kırım
Kongo kanamalı ateşi gibi bulaşıcı hastalıkların ön-
lenmesine yönelik millî aşı üretiminde önemli aşama
kaydeden ülkemiz, bu alanda dünyanın önemli ülke-
Görsel 4.31: Bulaşıcı hastalıklar konusunda çalışmaların yapıldığı lerinden biri hâline gelmiştir (Görsel 4.31).
bir araştırma laboratuvarı
258