Page 28 - Coğrafya 10 | 4.Ünite

10. Sınıf
AFETLER
257

Orman Yangınları
Ormanların; ekosistemin işleyişi, su rejiminin dü-
zenlenmesi, iklime olan olumlu katkısı ve erozyonun
önlenmesi gibi çok önemli etkileri vardır. Bunların
yanı sıra insanların mobilya, kâğıt, yakacak vb. ihti-
yaçlarının karşılanması adına da en önemli kaynak-
lardan biri durumundadır. Fakat sahip olduğumuz bu
zenginlikler, başta orman yangınları olmak üzere çe-
şitli nedenlerle günden güne tükenmektedir. Genel-
likle tropikal ve orta kuşakta görülen (özellikle Ak-
deniz iklim kuşağı) bu yangınların sadece %1’i doğal
nedenlerden (yıldırım düşmesi, volkanik patlamalar,
aşırı sıcaklar, kuraklık vb.) kaynaklanmaktadır. Or-
man yangınlarının %99'u ise insanların bilinçsiz veya
Görsel 4.29: İtalya'da meydana gelen bir orman yangınını sön-
kasıtlı davranışları (tarlaları genişletmek, tarlalarda dürme çalışması (6 Temmuz 2017)
anız yakılması, cam kırıklarının ormanda bırakılması,
sönmemiş kibrit ve izmaritin yere atılması, yakılan ateşin söndürülmeden bırakılması vb.) sonucu oluşmak-
tadır (Görsel 4.29). Yaşanan bu felaket, ekonomik yönden kayıplara sebep olmasının yanı sıra ekolojik denge
üzerinde de olumsuz etkiler meydana getirmektedir.
Orman yangınlarının oranı; orman bölgelerinin iklim ve arazi özelliğine, toplumların sosyal, kültürel ve
ekonomik yapılarına göre değişkenlik göstermektedir. Bu yangınlar genellikle aşırı sıcaklarda, kurak ve rüz-
gârlı günlerde artış göstermektedir. Yangın mevsimi olarak da adlandırılan bu dönemlerde yerden, havadan
ve uzaydan yapılan gözlemlerle olası yangınlara anında müdahale edilebilmektedir. Bunların yanı sıra orman
yangınlarıyla etkin mücadelede ormanlık alanlarda yollar açmak, yangınlara müdahalede görev alan per-
soneli eğiterek yangın sön dürme gereçleriyle donatmak, yangın söndürme havuzları inşa etmek, insanları
bilinçlendirmek ve yanan alanları ağaçlandırmak yapılabilecek çalışmalardan bazılarıdır.

Türkiye'de Orman Yangınları
Türkiye orman yangınları için çok uygun koşulların bulunduğu bir alanda yer almaktadır. Dolayısıyla bu
yangınlar, birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de çok büyük can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Or-
man yangınlarının büyük bir kısmı, yaz kuraklığının yaşandığı haziran-kasım ayları arasında özellikle Batı ve
Güneybatı Anadolu'da görülmektedir (Harita 4.12).

Bulgaristan Karadeniz Gürcistan
Kırklareli Bartın
Yunanistan Edirne Tekirdağ İstanbul Zonguldak Kastamonu Sinop Artvin Az.
Marmara Kocaeli Düzce Karabük Çankırı Samsun Ordu Trabzon Rize Ermenistan
Denizi Yalova Sakarya Amasya
Bolu
Çorum
Bursa Tokat
Çanakkale Bilecik Erzurum
Ankara
Balıkesir Kırıkkale N.Ö.C.
Eskişehir Yozgat Erzincan
Kütahya
Tunceli Bingöl
Manisa Afyon
Uşak Nevşehir Elazığ
Kayseri İran
İzmir Bitlis
Diyarbakır
Siirt
Aydın Denizli Burdur Isparta Konya Niğde Kahramanmaraş Şırnak Hakkari
Ege Denizi Muğla Antalya Karaman Adana Osmaniye Mardin Irak
Suriye
Mersin
Hatay Orman yangınları sayısı
1-24 25-49 50-99 100-199 200 ve fazlası
Akdeniz
K
Orman yangınlarında yanan orman alanı (hektar)
KKTC
0 100 200 GKRY
km
<100 101-250 251-500 501-1000 1001-1500 1501-2000 2500
Harita 4.12: Türkiye'de iller bazında gerçekleşen orman yangınları ve bu yangınlarda tahrip olan yaklaşık alan (AFAD, 1900-2013)
257