Page 7 - Coğrafya 12 | 1.Ünite

1 1 2 Meteoroloji Kökenli Ekstrem Doğa Olayları

a) Ekstrem Sıcaklıklar
Güneş ışınlarının geliş açısı, yükselti, nem ve rüzgârlar yerküredeki sıcaklık dağılışını etkileyen faktör-
lerden bazılarıdır. Tropikal kuşak ve çevresinde sıcaklıklar yıl boyunca yüksekken kutuplar çevresi yılın
tamamında soğuktur. Orta kuşakta ise dört mevsim belirgin olarak yaşandığı için her mevsimin kendine
özgü bir sıcaklık ortalaması oluşmuştur. Sıra dışı yüksek ya da düşük sıcaklıklar Dünya’da daha çok orta
kuşağı etkilemektedir.
+10 °C
Dünya Meteoroloji Örgütüne göre mevsim nor-
mallerindeki sıcaklıkların ortalama maksimum
sıcaklıklardan 3 ila 5 derece üzerinde art arda 5
gün veya daha fazla süre ile devam etmesine sı-
cak hava dalgası denir. Sıcak hava dalgalarının 0 °C
canlıların yaşamı, su kaynakları, bitki örtüsü ve
enerji tüketimi üzerinde önemli etkileri vardır.
Sıcak hava dalgaları çeşitli sağlık sorunlarına yol
açıp insanların yaşamını yitirmesine de sebep ol-
maktadır. -10 °C

2003 yılı yazında Avrupa’da hava sıcaklıkları
uzunca bir süre mevsim normallerinin üzerinde
seyretmiş ve sıcak hava dalgası oluşmuştur. Ya-
şanan bu sıcak hava dalgası başta Fransa olmak
üzere Almanya, İspanya, İtalya, İngiltere, Hollan-
da, Portekiz ve Belçika’da insanların yaşamlarını
yitirmelerine neden olmuştur (Görsel 1.2).
Görsel 1.2: Avrupa’da 2001 Temmuz ayına göre 2003
Sıcaklık değerlerinin mevsim normallerinin altına Temmuz ayı sıcaklıklarının değişimi. Kırmızı renkli alan-
düşmesi ve düşük sıcaklıkların uzun bir süre de- lar, sıcaklığın 2001 yılına göre 2003’te 10°C daha fazla
vam etmesi de soğuk hava dalgası olarak ifade olduğunu gösterir. (NASA uydu verileri)
edilir. 2012 yılında Orta ve Doğu Avrupa’da yaşa-
nan aşırı soğuklar ile kar yağışının (Görsel 1.3) yaklaşık bir ay devam etmesi nehir ve göllerin donmasına,
ulaşımın aksamasına, enerji tüketiminin artmasına, ekonomik faaliyetlerin sekteye uğramasına ve yaklaşık
6.000’e yakın insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur.

Görsel 1.3: Avrupa’da kar yağışı, 2012
17