Page 10 - Coğrafya 12 | 1.Ünite
P. 10
Tropikal kuşaktaki okyanuslarda oluşan,
saatte 118 km ve daha fazla hızla kendi et-
rafında dönerek esen rüzgârlara tropikal
siklon denir. Bu rüzgârlar yaklaşık olarak Hurricane Hurricane
(Harikan)
(Harikan)
5° ile 30° enlemleri arasında etkili olup Typhoon
bulundukları bölgeye göre farklı isimlerle (Tayfun)
anılırlar (Harita 1.2). Cyclon Cyclon
(Siklon) (Siklon)
Tropikal siklonlar, okyanus suyu sıcak- Tropikal siklonların
etki alanları
lığının 27 °C ve üzerinde olduğu; Kuzey Rüzgârın izlediği yol
Yarım Küre’de haziran-ekim, Güney Ya-
rım Küre’de kasım-mayıs ayları arasında
oluşur. Harita 1.2: Tropikal siklonların etki alanı ve bu bölgelerdeki adları
2017’nin Eylül ayında Atlas Okyanusu üzerinde oluşan İrma adındaki tropikal siklon, fırtına ölçeğine göre
en yüksek seviyedeyken Karayip Adaları’nı (Anguilla, Virgin Adaları, Porto Riko, St. Martin Adası, Bar-
buda) ve ABD’de Florida’yı etkilemiştir. İrma tropikal siklonu okyanus sularının yükselmesine, sellere ve
taşkınlara neden olurken doğaya da büyük zarar vermiştir. Etkilediği bölgeleri yaşanamaz hâle getiren ve
ABD’de en fazla maddi zarara sebep olan tropikal rüzgâr olarak kayıtlara geçmiştir (Görsel 1.6).
Görsel 1.6: İrma tropikal siklonunun etkilediği bölgelerden biri (St. Martin Adası, Karayipler)
Kümülonimbüs bulutları içerisinde oluşmuş, yeryüzü-
ne kadar uzanan sarmal hareketlerle dönen rüzgârlara
hortum denir. Hortumun zemine değen ucu, yerdeki
her şeyi içine çeker. Bu durumda hortum; çok şiddetli
biçimde dönen su, toz ve diğer yabancı maddelerden
meydana gelen siyah renge yakın koyu renkli bir sü-
tun hâlini alır (Görsel 1.7). Denizlerin ya da karala-
rın üzerinde oluşabilir. ABD, hortumlardan en fazla
etkilenen ülkelerden biridir. Hortum zaman zaman
Türkiye’de de görülmektedir. 2017 yılı Kasım ayında
Antalya’da yaşanan hortum nedeniyle tarım alanları,
seralar ve evler hasar görürken birçok vatandaşımız
da yaralanmıştır. Görsel 1.7: Hortum
20