Page 10 - Coğrafya 12 | 1.Ünite
P. 10

Tropikal  kuşaktaki  okyanuslarda  oluşan,
               saatte 118 km ve daha fazla hızla kendi et-
               rafında dönerek esen rüzgârlara tropikal
               siklon denir. Bu rüzgârlar yaklaşık olarak   Hurricane   Hurricane
                                                         (Harikan)
                                                                        (Harikan)
               5°  ile  30°  enlemleri  arasında  etkili  olup                                         Typhoon
               bulundukları bölgeye göre farklı isimlerle                                              (Tayfun)
               anılırlar (Harita 1.2).                                                       Cyclon     Cyclon

                                                                                             (Siklon)   (Siklon)
               Tropikal  siklonlar,  okyanus  suyu  sıcak-  Tropikal siklonların
                                                            etki alanları
               lığının 27 °C ve üzerinde olduğu; Kuzey      Rüzgârın izlediği yol
               Yarım Küre’de haziran-ekim, Güney Ya-
               rım Küre’de kasım-mayıs ayları arasında
               oluşur.                                 Harita 1.2: Tropikal siklonların etki alanı ve bu bölgelerdeki adları

               2017’nin Eylül ayında Atlas Okyanusu üzerinde oluşan İrma adındaki tropikal siklon, fırtına ölçeğine göre
               en yüksek seviyedeyken Karayip Adaları’nı (Anguilla, Virgin Adaları, Porto Riko, St. Martin Adası, Bar-
               buda) ve ABD’de Florida’yı etkilemiştir. İrma tropikal siklonu okyanus sularının yükselmesine, sellere ve
               taşkınlara neden olurken doğaya da büyük zarar vermiştir. Etkilediği bölgeleri yaşanamaz hâle getiren ve
               ABD’de en fazla maddi zarara sebep olan tropikal rüzgâr olarak kayıtlara geçmiştir (Görsel 1.6).



























                  Görsel 1.6: İrma tropikal siklonunun etkilediği bölgelerden biri (St. Martin Adası, Karayipler)

               Kümülonimbüs bulutları içerisinde oluşmuş, yeryüzü-
               ne kadar uzanan sarmal hareketlerle dönen rüzgârlara
               hortum denir. Hortumun zemine değen ucu, yerdeki
               her şeyi içine çeker. Bu durumda hortum; çok şiddetli
               biçimde dönen su, toz ve diğer yabancı maddelerden
               meydana gelen siyah renge yakın koyu renkli bir sü-
               tun hâlini alır (Görsel 1.7). Denizlerin ya da karala-
               rın üzerinde oluşabilir. ABD, hortumlardan en fazla
               etkilenen  ülkelerden  biridir.  Hortum  zaman  zaman
               Türkiye’de de görülmektedir. 2017 yılı Kasım ayında
               Antalya’da yaşanan hortum nedeniyle tarım alanları,
               seralar ve evler hasar görürken birçok vatandaşımız
               da yaralanmıştır.                                     Görsel 1.7: Hortum






          20
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15