Page 12 - Coğrafya 12 | 1.Ünite

ç) Kuraklık

Kuraklık, bir bölgedeki yağışların normal seviyesinin çok altına düşmesiyle toprak ile su kaynaklarının
olumsuz bir şekilde etkilenmesine ve hidrolojik dengenin bozulmasına neden olan bir olaydır. Kuraklığın
oluşumunda aşırı sıcaklıkların ve bilinçsiz su tüketiminin de katkısı vardır.

Kuraklık; meteorolojik, tarımsal ve hidrolojik kuraklık olarak gelişir. Meteorolojik kuraklık yağışlarda gö-
rülen azalma; tarımsal kuraklık bitkilerin yetişme süresince ihtiyaç duyduğu suya ulaşamaması; hidrolojik
kuraklık ise su rezervlerinde azalma olarak tanımlanabilir.

Kuraklık çok yavaş gelişen ancak etkisi geniş olan bir olaydır. İnsanların hayatta kalabilmesi ve ekonomik
faaliyetlerini sürdürebilmesi için suya ihtiyacı vardır. Kuraklık bu yüzden insan hayatı üzerinde oldukça et-
kilidir. Uzun süreli kuru hava; nem azlığı oluşturarak bitkilerde, ormanlarda ve su kaynaklarında azalmaya
sebep olur. Çevresel, ekonomik ve sosyal problemler ortaya çıkar.
Afrika Kıtası’nda Sahra Çölü’nün güneyi ile K
savanlar arasında kalan bölge, kuraklık açı- Akdeniz
sından büyük risk altındadır. Senegal, Çad,
Burkina Faso, Mali, Nijerya, Moritanya ile
Nijer’in içinde yer aldığı bölge Sahel diye Moritanya Mali
adlandırılır (Harita 1.3). Kuraklık, hemen her Senegal Burkina Nijer Çad Sudan Eritre
iklim bölgesinde görülebilir ancak kurak ik- Faso Nijerya
lim bölgeleri nem azlığı ve düzensiz yağışlar
nedeniyle daha hassastır.

Sahel Bölgesi’nde 1970’li yılların başından Atlas Okyanusu
günümüze kadar belirli aralıklarla şiddetli
kuraklıklar yaşanmıştır. Kuraklığın etkilediği
bölgelerde su miktarında azalmalar görülür-
ken tarımsal verimlilik düşmüş, böcek istilala- Sahel Bölgesi
rı ve salgın hastalıklar gibi nedenlerle milyon- 0 1000
larca kişi yaşamını yitirmiştir (Görsel 1.10). km

Harita 1.3: Afrika Kıtası’nda yer alan Sahel Bölgesi

Kuraklığın Sonuçları
Ekonomik etkileri İnsanlara etkisi Doğaya etkileri

Enerji üretiminde azalma Yiyecek kıtlığı Erozyon
Tarım ve hayvancılıkta Yoksullukta artış Hayvan türlerinde azalma
verimin düşmesi
Kırsal alanlardaki yaşam Bitki türlerinde azalma
seviyesinde düşüş
Tarıma dayalı endüstrilerde kayıplar Göç
Böcek istilaları
Salgın hastalıklar

Görsel 1.10: Kuraklığın etkileri

22