Page 12 - Coğrafya 9 | 4.Ünite

şehirlere su sağlamak için akarsuların yollarını değiştir-
mişlerdir. Büyük barajlar yapmışlar ve sel baskınlarına
karşı yerleşmeleri korumak için setler oluşturmuşlardır
(Görsel 4.12). Akarsular üzerinde değişimler gerçekleş-
tiren insanlar içme suyu ihtiyacı, tarımsal sulama gibi
farklı amaçlarla göller üzerinde de değişimler gerçek-
leştirmişlerdir. Bu değişimlerin sonucu olarak önemli
problemler ortaya çıkmaktadır.
Dünya nüfusunun yaklaşık %60’ı deniz ya da okya-
nus kıyısına yakın 100 kilometrelik alanda yaşamakta-
dır. Yaklaşık 3 milyar insan yiyecek, ulaşım gibi amaç- Görsel 4.12: İnsanlar barajlar yaparak akarsulara müdaha-
lar için denizleri kullanmaktadır. Çevre kirliliği, yaşam le ederler (Hoover Barajı-ABD).
sahalarının tahrip edilmesi ve haddinden fazla balık av-
lanması okyanuslarda ekonomik ve biyolojik kayıplara
neden olmaktadır.
Okyanuslar, dünyadaki petrolün üretimi, taşınması
ve kullanımı nedeniyle giderek daha fazla zarar görmek-
tedir. Petrol kaynaklı kirliliğin en önemli nedenlerinden
biri de tanker kazalarıdır. Tankerlerin büyümesine bağlı
olarak bu tehlike daha da artmaktadır. Bununla birlikte
deniz ve okyanuslardaki petrol sondaj kuleleri de petrole
bağlı sorunlar bakımından potansiyel bir risk kaynağıdır.
(Görsel 4.13). Görsel 4.13: Deniz ve okyanuslardaki petrol sondaj kuleleri
hidrosfer üzerinde büyük riskler oluşturmaktadır.

coğrafi UYGULAMA

Aşağıdaki görselde 1983 yılında inşaatına başlanan ve 1992 yılında tamamlanarak işletmeye açılan Atatürk
Barajı’nın 1985, 1990 ve 2010 yıllarına ait uydu görüntüleri verilmiştir.

1985 1990 2010
Görselden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. 1985-2010 yılları arasında Atatürk Barajı ve çevresinde nasıl bir değişim gerçekleşmiştir?
2. Uydu görüntülerindeki değişimin doğal ve beşerî ortam için olumlu ve olumsuz sonuçları neler olabilir?

204 ÇEVRE VE TOPLUM