Page 5 - Coğrafya 9 | 2.Ünite

2. ÜNİTE || BEŞERİ SİSTEMLER

mesini sağlamıştır. İnsanların ihtiyacından fazla üretmesi sonu-
cunda takas yoluyla ticari faaliyetler başlamıştır. Ticari faaliyetler
ve nüfus artışı sonucunda özellikle ticaret yolları üzerinde ve li-
manların çevresinde şehir yerleşmeleri ortaya çıkmıştır. Devlet-
lerin kurulmasıyla birlikte bazı şehirler yönetim merkezi hâline
gelmiş ve giderek büyümüştür. Örneğin İstanbul, Şam ve Roma;
çok uzun bir zaman yönetim merkezi olarak kullanılmıştır.
Sanayi Devrimi ile birlikte şehirlerin sayısı artmış ve şehirler
büyümüştür. Sanayileşme süreci, yerleşme yeri seçiminde doğal
faktörlerin etkisini azaltarak beşerî ve ekonomik faktörleri ön
plana çıkarmıştır. Şehirlerde iş imkânlarının artması ve daha iyi
hayat koşullarının sunulması, kırsal kesimlerden şehirlere doğru
göçleri artırmıştır. Bu durum, metropol şehir denilen çok büyük
şehirlerin otaya çıkmasının da zeminini oluşturmuştur. Günümüz-
de sanayi, ticaret, tarım, turizm, ulaşım gibi faaliyetlerin; dinî ve
idari fonksiyonların birine ya da birkaçına sahip çok sayıda şehir
yerleşmesi ortaya çıkmıştır.
Ders İçi Çalışma
Dünyada ilk yerleşmelerin kurulduğu alanlar; Nil Nehri
çevresi (Mısır medeniyeti), İndus ve Ganj nehirleri çevresi (Hint
medeniyeti) Sarı Irmak ve Gök Irmak nehirleri çevresi (Çin me-
deniyeti), Fırat ve Dicle nehirleri arası (Mezopotamya medeni-
yeti), Orta Amerika (Aztek ve Maya medeniyetleri), And Dağları
etekleridir (İnka medeniyeti).

IV
III V VI
I

II

Yukarıdaki haritada ilk medeniyetlerin geliştiği alanlar numa-
ralandırılmıştır. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Haritadaki numaralı yerlerde hangi medeniyetlerin ge-
liştiğini haritadaki ilgili alanlara yazınız.
2. Haritada numaralandırılmış yerlerdeki medeniyetlerden
hangileri akarsu boyunca kurulmuştur?
3. Haritada işaretli alanların insanlar tarafından yerleşim
alanı olarak seçilmesinin sebepleri neler olabilir?

149
ı ı| |ı ı