Page 13 - Coğrafya 9 | 4.Ünite

4. ÜNİTE ||ÇEVRE VE TOPLUM

Okuma Metnİ
burada Türkiye’nin tehlikedeki Türkiye Erozyonla Mücadele,
BİR DOĞA GÖNÜLLÜSÜ: türleri için gen koruma merkezi Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları
HAYRETTİN KARACA de bulunmaktadır. Koruma Vakfını kurar. Türkiye’de

Hayrettin Karaca, 1922 yılında Hayrettin Karaca, yurt içinde çevre konusunda insanları bilinç-
Bandırma’da doğar. Boğaziçi doğayla baş başa kalmak için lendirmek üzere kürsüye çıkar ve
Lisesini 1940’ta bitirir ve edebi- yaptığı gezilerde Türkiye’nin bir daha inmez. TEMA’dan önce
yatla ilgilenip kalan zamanını do- insan etkisinden kaynaklanan insanlarda çevreye duyarlılık %12
ğayla iç içe geçirmek ister. Ama hızlı bir çölleşme tehdidinde iken TEMA’dan sonra %52’ye
şartlar onu iş hayatına iter ve olduğunun farkına varır. Bitki yükselir. TEMA, günümüzde
çok başarılı bir sanayici olur. İş türlerinin yok olduğunu görür. Ağaçlandırma, Kırsal Kalkınma,
yaşamındaki başarısına rağmen Harap olmuş meralarla, kuruyan Biyolojik Çeşitliliği Koruma ve
o doğadan asla kopmaz. Konfor- şelalelerle karşılaşır. Yangınlar yü- Çölleşmeyle Mücadele projelerini
lu evinden ayrılıp çevre köylere zünden tahrip olmuş ya da tarla yürütmektedir.
gider ve hasat zamanı köylülere açmak için kesilmiş ormanlara Hanoover Üniversitesi Ekoloji
yardım eder. Mısır soyar, döven rastlar. Doğanın bu yıkımı, her Profesörü Franz H. Meyer, Kara-
kullanır, tarla bekçiliği yapar. yıl Türkiye’nin Kıbrıs Adası kadar ca için şunları söyler: “Şimdiye
Doğaya olan tutkusu hiç toprağını erozyonla kaybetmesi- kadar hiç böylesine kişisel çıkar
bitmeyen Karaca, ellili yaşlarında ne neden olmaktadır. Gözlemle- gütmeden kendini insanlığın
Yalova’da Türkiye’nin ilk arbore- diği çevre felaketleri karşısında yararına çalışmaya adamış birine
tumu (ağaç parkı, bilimsel amaç- sessiz kalamayan Karaca; yetmiş rastlamadım.”
larla ağaç yetiştirilen alan) olan yaşında yeni bir meslek edinir, (Komisyon tarafından
Karaca Arboretumunu kurar. Bu Türkiye’deki çevre çalışmalarının düzenlenmiştir)
ağaç parkı, 14.000 türe ev sahip- liderliğini üstlenir. Arkadaşı Nihat
liği yapmaktadır. Aynı zamanda Gökyiğit’le birlikte 1992 yılında

İnsanların doğal çevreyi olumlu şekilde kullanma biçimlerini örneklen-
direbilirim.
İnsanların doğal çevreyi olumsuz şekilde kullanma biçimlerini örnek-
lendirebilirim.
İnsanların; atmosfer, litosfer, hidrosfer ve biyosfer üzerindeki etkilerini
açıklayabilirim.
Çevre sorunlarına karşı doğaya duyarlılığın ve doğa sevgisinin
artmasının önemini ifade edebillirim.

203
ı ı| |ı ı