Page 39 - Felsefe 10 | 3.Ünite
P. 39
3. ÜNİTE Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri
TANRI’NIN VARLIĞI HAKKINDA GÖRÜŞLER
Evrenin yaratıcısının Tanrı olduğunu ve Tanrı’nın doğrudan ya da do-
laylı müdahale ederek din oluşturduğunu belirtir. Teizme göre Tanrı ezelî
Teizm
ve ebedî olan ve kendinden başka hiçbir güce ihtiyacı olmayan varlıktır.
İnsanlar, Tanrı’nın kurallarını işaret eden dine uymalıdır.
Deizm, aynı teizm gibi evrenin yaratıcısı olarak Tanrı’yı görür. Ancak
deizm, Tanrı’nın evreni yarattıktan sonra ona müdahale etmediği görüşün-
dedir. Evren, Tanrı tarafından oluşturulmuş kurallar içinde düzenli olarak
Deizm işler. Tanrı bu düzeni kurduktan sonra ona karışmaz. Dolayısıyla bu görüş-
te ilahi dinlerde olduğu gibi peygamber ve kutsal kitap anlayışı da yoktur.
Çünkü deizme göre peygamber ve kutsal kitap, Tanrı’nın evrene müdahale
ettiği birer araçtır.
İkili Tanrı anlayışına sahip görüştür. İki Tanrı’nın da eşit güçlere sahip
Düalizm
olduğunu ve birbirine indirgenemeyeceğini ileri sürer.
Politeizm Birden çok Tanrı olduğunu ileri süren görüştür.
Tanrı’nın birden fazla olduğunu savunan politeist inanışa karşın, Tanrı’nın
Monoteizm
tek olduğunu savunan görüştür.
Evrenin yaratıcısı olan Tanrı’nın evrenle bir ve aynı olduğunu belirtir.
Panteizm
Evrende görülen her şeyin toplamı Tanrı’dır.
Panteizm görüşüne benzer olan panenteizm görüşüne göre ise evrende-
Panenteizm ki her şeyin nedeni Tanrı’dır ve bunlar Tanrı’da içkindir. Ama Tanrı ile aynı
değildir. Tanrı evrene aşkındır.
Tanrı’nın var olmadığını savunan görüştür. Ateizme göre Tanrı ve din,
insanın düşünce gücünün sonucudur. Evreni oluşturan maddenin başlan-
Ateizm gıçtan belli ve sonsuz olduğunu belirten ateizm, evrenin Tanrı tarafın-
dan yaratılmamış olduğunu ileri sürer. Dolayısıyla dinsel bir yaşantıyı da
benimsemez.
Tanrı’nın varlığı ya da yokluğu konusunda kesin bir yargıya varmanın
mümkün olmadığını söyleyen görüştür. Tanrı’ya açıkça var ya da yok de-
mek mümkün olmayacağından bu konuda yargıda bulunmaktan kaçın-
Agnostisizm manın daha doğru bir tavır olduğu düşünülür. Bu anlayış, çıkış noktası-
nı Tanrı fikrini zihinle kavramanın mümkün olmadığı noktasından alır.
Agnostisizme göre Tanrı hakkında var ya da yok demek için yeterli delil
bulunamayacağı için Tanrı’nın varlığı konusu belirsiz ve bilinemezdir.
107