Page 34 - Felsefe 10 | 3.Ünite

3. ÜNİTE

Uygulama

Uygulama

Evrensel ahlak yasasının var olup olmadığına dair aşağıda birkaç görüş verilmiştir. “İhtiyacı
olan birine yardım etmek” düşüncesini verilen görüşler doğrultusunda değerlendirerek düşün-
cenizi boş bırakılan yerlere yazınız.

AHLAKİ GÖRÜŞ İYİ VE KÖTÜNÜN ÖLÇÜTÜ

Yardım etmek kişinin çıkarları-
BENCİLİK (EGOİZM) na uygun ise iyi, değilse kötüdür.
Kişinin kendi “ben”ine düşkünlüğüne egoizm de-
nir. Kişinin başkalarını düşünmeden sadece kendi ...............................................
çıkarlarını düşünmesi anlamına gelir. Kişi, daima çı- ...............................................
karına uygun olanı yapmayı tercih eder. Çıkarlar ise ...............................................
sürekli çatışma hâlindedir. Her insanın çıkarı farklı-
dır. Bu nedenle evrensel bir ahlak yasası olamaz.

FAYDACILIK (PRAGMATİZM) ...............................................
Ahlaksal eylemlerde temel ilkeyi fayda olarak
...............................................
belirleyen görüştür. Eylemlerin sonuçları fayda geti-
riyorsa iyidir. Aynı eylemin herkes için fayda sağla- ...............................................
...............................................
yamayacağını ileri sürerek evrensel ahlak yasasının
...............................................
varlığını reddederler.

HAZCILIK (HEDONİZM)
Hoşa giden bir şeyin yarattığı duyguya haz de-
nir. İnsanlar, doğası gereği acıdan kaçıp hazza yöne- ...............................................
lir. Bu yaklaşıma göre ahlaki eylemin amacı hazdır. ...............................................
Sonucunda haz getiriyorsa iyi ve doğru bir eylemdir. ...............................................
Haz, tamamen bireysel bir duygudur yani haz alınan ...............................................
şeyler kişiden kişiye değişir. Dolayısıyla haz temel ...............................................
alındığında evrensel bir ahlak yasasının varlığından
söz edilemez.

ÖDEV AHLAKI
Ödev ahlakına göre evrensel ahlak yasası vardır.
Bu yasa, içteki olan iradeyle gerçekleşir. Ahlak yasa-
larına uymak bir ödevdir. Ödev, yerine getirmeyi kişi- ...............................................
nin kendinin seçtiği ve sorumluluğunu üzerine aldığı ...............................................
bir buyruktur. Bu buyruk, insanı dışarıdan koşullayan ...............................................
değil insanın kendi kendine koyduğu koşulsuz buyruk- ...............................................
tur ve tüm insanlar için geçerlidir. Bu buyruk, her türlü ...............................................
çıkar ve beklentinin ötesindedir. Davranışların niyetine
bakıldığında temelinde ödev duygusu yer alıyorsa bu
davranış iyidir.

102