Page 30 - Felsefe 11 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

5.4. 20. YÜZYIL FELSEFESİNİN DÜŞÜNCE VE

ARGÜMANLARINI DEĞERLENDİRME

20. yüzyıl felsefi dönemine yönelik öğrenmiş olduğunuz bilgilerin pekişmesi için aşağıda hazırlanmış
olan tartışma ve yazalım bölümlerini sınıf ortamında uygulayınız.

Tartışalım

Aşağıdaki metni okuduktan sonra Nurettin Topçu’nun ahlak görüşlerini tartışınız.
İSYAN AHLAKI
Sonsuzluk iradesi, hiç şüphesiz, ahlâk sistemlerinin koymuş oldukları nice sözde ahlâk ilkesiyle engeldir.
Fayda, mutluluk, içgüdü, toplum … bunların hepsi de insanın kurtulması gereken, insanî esaret şekilleridir.
Hayatın bütün kuvvetleri hareket edenin içinde ve dışındaki bu çarpışmaya sarf edildiği ölçüde ahlâklıdır.
Çarpışmanın sonunda insan, kainatı dolduran hayalleri küçümseme noktasına ulaşır ve kendini kainattan
daha büyük hisseder. Kendisinin ve Sonsuz’a yani Allah’a uzanan hareketinin dışında var olan her şey artık
hayalden ve vehimden ibarettir. Bu, hâl, kendi birliğine kavuşmak için bir çeşit din değiştirmedir. Böylece
kemale eren benlik, birliğin yolu üzerine çıkan her engele karşı koyar.
…
İnsanlıkta inançların tesirli bir şekilde yayılması, gerçekten, toplumun ve medeniyetin yaratıcısıdır. İşte
bu yayılmadır ki, her birimizi gücümüz nisbetin de birer âsi, yani birer ahlâkî varlık haline getirir. Biz, bütün
insanlığın selâmetini bu inançların yayılması olgusunda aradık.
…
İsyan, insanlar arasında bir dostluk bağının ortaya koyduğu bilgidir. Bu bilgi, bir ölçüde ben ile başka-
sını sırdaş hale getirir. (…) İsyan, aşk içinde sonsuza atılarak bedenini ve ruhunu hiçe sayarcasına ıstıraba
adanan harekettir. İsyan, kurtarıcı Mutlak’ın eşiğinde bile, insanı elleri havada Mutlak’ın hareketini diler
vaziyette tutan duadır; isyan, bu uzanmış ellerde sembolleşen, Allah’ı kendisine katılmaya ve kendi içinde
isyana çağıran, ferdin tek başına asla cesaret edemediği kurtarıcı hükmü O’na verdiren bu uysallık iradesidir.
…
İsyan, bir değişimdir, ferdin önüne kendi kurtuluşuyla aynıymışçasına âlemin kurtuluşunu koyarak ondan
evrensel bir sorumluluğun ağır yükünü taşımak ve bundan zorunlu olarak doğan sosyal inkılâbı kendi içinde
hazırlamak üzere âlemin tarihi ve bugünkü sonsuzluğuna iştirak etmesini ister.

Nurettin Topçu, İsyan Ahlakı

Tartışma Notları
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

146